DOEL
fotografie oscar steens
De Antwerpse haven is het decor van een voortdu
rende strijd tussen nieuw en oud. Door de aanleg
van nieuwe containerterminals en dokken zijn al veel
dorpen opgeslokt. Gehuchten als Wilmarsdonk en
Austruweel werden aan de vooruitgang opgeofferd en
van het polderdorp Oosterweel bleef alleen het kerkje
staan. Voor uitbreidingsplannen voor de haven van
Antwerpen zou ook het dorp Doel moeten verdwij
nen. Maar inmiddels, zo'n tien jaar later, is ook het
Antwerps Havenbedrijf niet helemaal zeker meer van
de noodzaak. Op de webstek www.d0el2020.0rg staat
het volgende bericht. 'Een onderzoek naar het ruim
tegebruik in de Antwerpse Haven maakt ondertussen
duidelijk dat binnen de haven nog honderden hectare
industriegrond ter beschikking zijn. In combinatie
met het toenemend gebruik van nieuwe technieken
maakt dit dat er tot ruim na 2030 ruimte zat blijft in
de Antwerpse haven, zonder dat er nieuwe polder-
grond moet worden ingenomen. Voor een regio als
Vlaanderen, waar tegen hoog tempo de resterende
Open Ruimte voor de bijl gaat, biedt dat onverhoopte
perspectieven. Te meer Doel en het ganse polderge
bied (grensoverschrijdend) nog altijd een bijzonder
hoog cultuurhistorisch en toeristisch potentieel heeft.'
Midden in het havengebied, omringd door industrie,
ligt nog een restant van Lillo, een handvol huizen en
een getijdenhaventje. Vanaf Fort Lillo, een middel
eeuwse fortificatie die ooit de Spanjaarden op afstand
moest houden, heb je een uitzicht over de Schelde.
Naast verschillende cafeetjes en restaurants herbergt
Lillo het Poldermuseum Lillo.
Gedurende de zomermaanden is Lillo door een
veerdienst verbonden met het polderdorp Doel op de
linkoever. De dorpskern van Doel heeft een karakteris
tiek stratenpatroon in de vorm van een dambord. Het
dambordpatroon gaat terug op de planmatige inpol
dering en herinrichting van het dorp in de 17de eeuw
na de oorlogsinundaties en is sindsdien ongewijzigd.
In de dorpskom staan verschillende burgerhuizen en
boerderijen. Het oudste huis is het beschermde Hoog-
huis dat in 1614 werd voltooid in Vlaamse renais
sancestijl. Ten noorden van het dorp, in het gehucht
Ouden Doel, bevinden zich aan de Schelde de laatste
brakwaterschorren van België. In deze schorren
bevinden zich het haventje van de Prosperpolder en
het natuurreservaat Schor Ouden Doel (51 ha).
Helaas raakte ook Doel steeds verder ingeslo
ten door de havenactiviteiten. In de buurt staat een
kerncentrale en boven het kerkplein lopen hoogspan
ningskabels naar de haven. Het dorp leek dus te gaan
verdwijnen maar door verzet van oude en nieuwe
inwoners bestaat het dorp nog steeds. Als je nu door
het dorp loopt zie je overal sporen van vandalisme.
Het wordt voor de handvol bewoners steeds moeilij
ker om zich te handhaven. Sommigen denken aan
een nieuwe bestemming voor Doel als kunstdorp.
Maar Marc Van de Vijver, burgemeester van Beveren,
heeft al laten weten daar niets voor te voelen en geen
rekening te houden met de unieke kunstwerken: 'De
kunstenaars wisten op voorhand dat hun werken een
tijdelijk karakter hadden.' Voor alle zekerheid presen
teren we op de volgende pagina's een aantal werken.
Tot eind september is de gratis overzetdienst Doel-
Lillo in de vaart. De veerboot De Schelde vaart tot
eind september elke zaterdag, zondag en feestdag.
Vanuit Lillo vertrekt de boot in de voormiddag op het
uur, in de namiddag op het halfuur. De laatste afvaart
vanuit Lillo naar Doel is om 18.30 uur. In Lillo geeft
de boot aansluiting op twee fietspaden: een langs de
Scheldelaan en een andere langs de Noorderlaan, die
over de Lillobrug bereikbaar is. Passagiers kunnen
hun fiets of bromfiets mee aan boord nemen.
59 Zeeuws Tijdschrift 2010 1-2
