dat de Schelde als een Nederlandse rivier gezien moest
worden. En dus moesten Nederlandse overheden daar
de orde en veiligheid handhaven. De Westerschelde
werd gemeentelijk ingedeeld. Ergo: de veiligheid werd
een gemeentelijke taak. Onmogelijk natuurlijk. De
provincie trok met de zes betrokken gemeenten op
naar Den Haag om uit te leggen wat de kosten zouden
zijn. Men ging nadenken en constateerde dat tachtig
procent van de schepen naar Antwerpen ging. Wat
volgde was drie jaar discussie zonder enig resultaat.
En het Rijk had eigenlijk de houding van: zoek het
maar uit, doen jullie het maar. Ik vond: het gaat hier
om Nederlands vaarwater, niet alleen om Zeeuws
vaarwater. We zijn naar het Rijk gegaan met een plan
en een prijskaartje voor alle betrokken partijen; voor
Zeeland, Rijkswaterstaat, Binnenlandse Zaken en
Antwerpen. We waren er bijna uit en toen kwam het
probleem van de verdieping. En grote problemen met
Vlaanderen die al jaren op de verdieping wachtten.
Daarna zijn we weer terug naar het Rijk gegaan en
hebben opnieuw gezegd: Zeeland hoort bij Nederland
- het is jullie de laatste tijd misschien niet zo opgeval
len - en de veiligheid op de Westerschelde is ons aller
probleem. Als hier opnieuw een overstroming komt,
dan kunnen we maar een kant op: naar Vlaanderen.
Ook vanuit die optiek is de relatie met Vlaanderen van
belang, wij kunnen elkaar vanuit die optiek eenvoudig
niet missen. Bovendien zijn we buren die bij wijze van
spreken ieder weekend bij elkaar over de vloer komen
om lekker te eten en te recreëren.
Lonink Hetzelfde verhaal kan je vertellen over de
veiligheid van de tunnel, die is ook niet goed geregeld.
Net als op het water, terwijl daar een groot econo
misch belang mee is gemoeid. De regeringen zagen
dat niet of nauwelijks. Nee, het begrip kwam met
name uit de haven van Antwerpen.
Peijs Klopt, op een gegeven moment brak bij
Antwerpen het inzicht door dat als er een schip
vast zou lopen, iets wat zelfs nu toch zeer geregeld
gebeurt, dat Antwerpen dan wel eens voor twee weken
afgesloten zou kunnen zijn. Gevolg: een miljoenen-
verlies. Goede regels zijn van groot belang, want de
gevaren zijn groot. Neem dat zogenaamde aaien van
die gigantische containers. Riviercruisers laten dat
hun passagiers doen, echt waar! Daar lig ik wel eens
wakker van. Levensgevaarlijk!
Heylen We hebben jaren tegenover elkaar gestaan
omdat we redeneerden vanuit verschillende per
spectieven. Antwerpen benaderde de zaak vooral
economisch. Maar de situatie, het uitgangspunt van
Zeeland, is bijna onmogelijk goed te begrijpen als
je de watersnood niet hebt meegemaakt, met bijna
tweeduizend doden. Toen dat inzicht er kwam, was er
wel sprake van een doorbraak en opnieuw het besef
van wederzijds belang van de veiligheid op de Schelde
en de kansen die die ons biedt. Daarom vond ik het
tamelijk absurd dat we afzonderlijk optrokken op pro
motiebeurzen. We prijzen elkaar aan in folders, maar
we maken geen gebruik van het voor de hand lig
gende synergetisch voordeel. Ik kan Antwerpen toch
niet verkopen zonder Zeeland en jullie Zeeland toch
niet zonder Vlaanderen!
De kracht van de haven
Lonink In de buurt van Sas van Gent vond jaren
geleden een ongeluk plaats. Dat kwam omdat de
Zeeuwse en Vlaamse systemen niet op elkaar waren
afgestemd. Dat is nu wel zo. Er zijn convenanten
gesloten. Het initiatief en de daadkracht, moet ik
erbij zeggen, kwam van de euregio. Zij waren de
trekkers, de gemeenten voelden zich minder betrok
ken. We ontkomen er kortom niet aan om te kijken
naar omliggende gebieden: Brabant, Rotterdam. Dat
moeten we doen om een aantal redenen. De eerste is
uiteraard schaalgrootte. Daarnaast omdat Zeeland de
oplossingen niet alleen kan vinden. Het gaat vandaag
de dag namelijk om een woonwerkgebied dat groter
gedefinieerd wordt dan alleen Zeeland. Dat houdt
in dat een ander, breder perspectief noodzakelijk is.
Soms gaat het even mis. Neem de vrijagezaak tussen
Rotterdam en Zeeland Seaports. Daar was Gent niet
zo gelukkig mee.
Peijs Wij zijn er zelf ook niet gelukkig van gewor
den, want Rotterdam slaagde erin om Zeeland vijftien
jaar lang klein te houden. Samenwerken is misschien
makkelijker nu we er allebei onafhankelijk tegenover
staan.
Lonink In een recent proefschrift staat overi
gens dat deze Delta al tijdens het koningschap van
Willem I het beste zeehavengebied was. Het gaat
zelfs nog langer terug: onder de Spanjaarden werd de
Westerschelde afgesloten en werd Antwerpen 300 jaar
9 Zeeuws Tijdschrift 2010 1-2
