Pastorale scène in een landschap met duinen. Fragment
Markées Minnaarmanuscript, 1743.
Minnaarmanuscript
Meer bewijs voor die stelling wordt geleverd door
een manuscript van vier bladen uit 1743 (folio 36,5 x
22 cm) dat onlangs op de markt kwam met als titel
Vreugde galm uytgeblasen op het hooft van de deugt
lievende yujfr. Me yuffr. Elisabeth van de Coppello ter
occasie van haar intreding in haar twintigste iaar op
den XVI van Loumaend MDCCXXXX111. Volgens de
beschrijving is het een 'Presentation manuscript by a
young man, Jacob Willemsen Meeusen, to his beloved
Elisabeth van de Coppello at her 20St birthday on 16
January 1743. The manuscript was probably made by
order of Meeusen, the groom to be, by a professional
drawing master and artist, who signed himself: "fecit
Cornelis Marke", both on title and on the colophon.
This artist, known as Comelis Markéee was active
in Middelburg from ca. 1740 till 1765. Several other
works by him are known [...they] have been on the
market recently and have fetched very high prices'
(www.forumrarebooks.com). Volgens een specialist op
het terrein van boekbinden is het een zeer zeldzaam
exemplaar dat hij nog niet eerder in zijn lange car
rière had gezien.11
De vraagprijs van dit unieke werk - door mij
Minnaarmanuscript gedoopt - bedraagt dan ook
6.500 euro. Zulk soort gelegenheidswerk rond ritu
ele gebeurtenissen als trouwerijen en geboorten gaat
meestal na een a twee generaties verloren. Hoogst
waarschijnlijk is dat Markée veel van zulk werk heeft
gemaakt dat de tand des tijds niet heeft doorstaan.
Dat geldt waarschijnlijk ook voor het overgrote deel
van zijn manuscripten die uit elkaar gehaald zijn en
waarvan de afbeeldingen apart zijn verkocht. Een
voorbeeld daarvan is een aquarel van ridderspoor uit
'Naauwkeurige Verzameling van Europesche Insekten
alles naauwkeurig geschetst en geschildert' dat zich nu
in de Oak Spring Garden Library in Upperville (USA)
bevindt.12 Er zullen nog wel meer tekeningen van hem
opduiken na het verschijnen van deze publicatie omdat
zijn werk nu beter herkend zal worden.
Aan het jaartal, 1743, waarin hij het manuscript
maakte, kan afgeleid worden dat hij al langer actief
was dan werd aangenomen, wellicht zelfs langer dan
1740 zoals de auteur van bovenstaande beschrijving
meent en het is volgens hem een 'Well preserved
18th-century illuminated manuscript' (www.forum-
rearebooks.com). Wie het werk ziet, beseft dat hij
hier te maken heeft met een volleerd illuminator. Dit
betekent dat Markée al minstens tien jaar professio
neel bezig moet zijn geweest. Om als meester tot het
Sint Lucasgilde te worden toegelaten, moest Markée
minstens 25 jaar oud zijn. Hetzelfde gold voor het
gilde van boekdrukkers, -binders en -verkopers van
Middelburg (Wiggers, 2001, p. 9). Hieruit kan worden
afgeleid dat hij tussen 1705 en 1715 is geboren.
De kunsthandelaar gaf toestemming de afbeeldin
gen in deze inleiding op te nemen zodat er nu sprake
is van de uitgave van niet één maar twee manus
cripten van Markée. Ook bevat het manuscript een
aquarel van een pastorale scene in een landschap met
duinen die weer een ander aspect van Markées aqua
relleren laat zien. Een toevoeging is een met kleine
aquarellen opgesierde lijst van cadeaus die het bruids
paar had gekregen. Die zou van Markée kunnen zijn
maar dat is niet geheel zeker. In deze context is een
aquarel van een zak met het monogram van de Kamer
li Zeeuws Tijdschrift 2010 3-6