Bart Naessens, organist. Foto: Pieter Van impe
Gedenkwaardige hoogtepunten
Max van Egmond beaamt dat vrijwel iedereen ont
roerd is door het begin, vooral op het moment dat
het jongenskoor invalt. 'Daarnaast zijn er heel mooie
koralen en aria's die indruk maken. Wanneer ik de
Jezuspartij zong voelde ik me heel betrokken bij de
avondmaalscène. Die is zo mooi gecomponeerd, tekst
en woord vallen zo compleet samen. Een prachtige
melodie en een zo bewogen tekst. Ja dat doet me veel.
Amaryllis kent veel mooie fragmenten: 'Ik smelt
wanneer ik de aria Mache dich mein Herze rein hoor.
Daarin komt alles samen, dat geeft zo'n rust. In mijn
eigen sopraanpartij is Aus Liebe een heel bijzonder
moment. Daarin voel ik zoveel liefde en overgave dat
het bijna te veel is. Collega Dorothee Mields heeft het
begin van de aria eens vergeleken met een vat dat te
vol is geraakt met liefde en daarom overloopt. Wan
neer je dat zingt, dan ben je zelf haast dat vaatje dat
overstroomt van liefde.'
Amaryllis zingt spontaan de passage waarin heel
ijl alle ie's van Liebe over ons uitwaaieren. Bart vindt
Aus Liebe zo mooi omdat daar de sopraanpartij de
aarde verlaat. Dat uit zich in het ontbreken van de
continuo, die verder overal aanwezig is. De grondtoon
is hier afwezig, dat maakt dat de stem heel ijl kan
worden en de aarde ontstijgen. Hij vindt hierin het
bewijs dat Bach magistraal is. 'Hij doet niets zomaar.
Volgens mij heeft hij van tevoren een plan gemaakt
en omdat hij zijn vak zo perfect beheerst, kan hij
daarmee spelen. Hij kan alle muzikale middelen:
maatsoorten, harmonieën, toonsoorten, noem maar
op, aanwenden om het gevoel van dit verhaal, dat bij
hem gevoed wordt door alle mogelijke filosofische,
literaire, wetenschappelijke en esoterische werken,
weer te geven. Hij moet buitengewoon intelligent
zijn geweest en tegelijkertijd een man van zijn tijd.
Dat droeg hij allemaal met zich mee wanneer hij
aan het componeren was. Dat voel je daardoorheen.
Daarom is het volgens mij ook mogelijk dat hij in de
Matthaus-Passion, ook al vertelt die het christelijke
verhaal van Jezus, zoveel universele waarden kan
leggen, dat ook iemand van een ander geloof of een
ongelovige daardoor geraakt wordt. Het is niet speci
fiek religieus, maar zeer transcendent, het stijgt erbo
ven uit. Dat is de kracht.'
Bart vindt het moment vlak voor het slotkoor het
mooist: 'Daar kijk ik naar uit. Dat is prachtig, dat is
romantiek avant la lettre. De vier solisten die zingen
Nun ist der Herr zur Ruh gebracht. Het tweede koor
antwoordt. Dit zit zo goed in elkaar. Het is in een
lastige toonaard geschreven en daarvan heeft Bach
goed gebruikgemaakt. Een ander hoogtepunt is de
aria Mache dich mein Herze rein. Al het esoterische
wordt naar de mens gebracht. De mens gaat zelf Jezus
begraven. Het is het allereerste moment in de Passie
waar heel concreet en heel persoonlijk het lijdensver
haal beschreven wordt. En als je dan het geluk hebt
35 Zeeuws Tijdschrift 2on 1-2
