HEEL
NEDERLAND EEN MUSEUM
ZEEUWSE PLAATSEN
VAN HERINNERING
MET NHM-CERTIFICAAT
Fort Rammekens, de Deltawerken, het Cat van Ouwerkerk, de Passageule en de Walcherse rede zijn de vijf
plaatsen die Zeeland vertegenwoordigen in het projectX was hiervan het Nationaal Historisch Museum
(NHM). Dat project grijpt terug op het concept Lieux de mémoire dat de Franse historicus Pierre Nora in de
jaren tachtig van de vorige eeuw introduceerde.
tekst Inge Duine
Vlakke weilanden vol met schapen en ander vee.
Bomen staan netjes op een rijtje naast een brede brui
ne sloot. Asfaltweggetjes bewegen zich slingerend door
het landschap voort, net als de dijken. Het is moeilijk
om je voor te stellen dat dit gebied ruim vierhonderd
jaar geleden het decor was in de strijd tegen de Span
jaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Toen waren er
nog geen nette ingepolderde weilanden, maar was het
gebied rond IJzendijke en Biervliet een streek van slik
ken en schorren. Langs de kreek De Passageule legden
de Staatsen begin zeventiende eeuw een linie aan om
zich te beschermen tegen de Spaanse aanvallen: de
Passageulelinie. Degene met achtergrondkennis her
kent de oude schansen en linies wellicht, maar de leek
ziet slechts sloten, asfalt, vee en dijken.
X was hier
Geschiedenis moet je ervaren op de plek zelf, dat
vindt het NHM. Dit voorjaar lanceerde het museum
daarom het project X was hier met het onderliggende
motto 'Heel Nederland een museum'. Volgens Chan-
tal Tutein Nolthenius, ten tijde van de opstart van het
project werkzaam bij het NHM, heeft de lancering van
X was hier niets te maken met het feit dat het NHM
nog steeds geen eigen gebouw heeft. Met de bouw
daarvan zou eerder in Arnhem begonnen zijn, maar
door getouwtrek over de locatie kwamen de plannen
stil te liggen. Toen het kabinet-Rutte vorig jaar aan
trad, kondigde het forse bezuinigingen voor de hele
cultuursector aan. Het NHM was een van de grootste
slachtoffers. Immers het NHM werd voor 50 miljoen
gekort, het budget dat bedoeld was voor de bouw van
het museum in Arnhem. Al eerder was er op Prinsjes
dag 4 miljoen op het lopende budget gekort. Hierdoor
houdt het museum 'slechts' een jaarlijkse subsidie
van 6 miljoen over. Wellicht zijn deze bezuinigingen
een voorbode van een definitief genadeschot (inmid
dels gelost, red.). De Raad voor Cultuur adviseerde
Zijlstra de dag voor Koninginnedag om het NHM als
een project op te laten gaan in het Rijksmuseum. In
reactie daarop pleitten vijftien hoogleraren begin mei
in een ingezonden brief in De Volkskrant voor het
behoud van het NHM dat mooi in paleis Soestdijk
zou passen, want daarmee krijgt het 'een huis met de
allure die past bij zijn opdracht en ambities'.
Het NHM werd ooit met veel tamtam in het leven
geroepen om het historische besef en de kennis van
de geschiedenis in Nederland te bevorderen. Met
24 Zeeuws Tijdschrift 2on 3-4
