bij het beheer en onderhoud van gebouwd erfgoed, het
minder specialistische werk af te splitsen en tegen een
lager arbeidsloon te laten verrichten? Het zou goed
zijn als dit ook landelijk zou worden opgepakt. De
scheidslijn tussen publieke en private taak dient hier
bij opnieuw tegen het licht te worden gehouden.
Verwerf internationale status
Mijn derde suggestie is meer gebruik te maken van
internationale labels. Ze kunnen prima dienen als
uithangbord voor bijzonder erfgoed. De plaatsing
van het archief van de Middelburgse Commercie
Compagnie op de werelderfgoedlij st voor documen
taire werken van de UNESCO geeft in één klap meer
internationale aandacht aan het Zeeuws Archief en
op termijn wellicht extra fondsen. De erkenning
van de Staats-Spaanse linies als European Heritage
heeft een vergelijkbaar effect. Internationale labels
betekenen aandacht, status en fondsen. Zo krijgt
de culturele erfgoedsector ook regelmatig Europese
fondsen om projecten te realiseren. Vaak zijn dit gel
den uit zogenoemde regionale cohesiefondsen, maar
specifieke fondsen zijn vaak interessanter. Het vergt
extra inspanningen hier succesvol een beroep op te
kunnen doen. Als het lukt kan met een kleinere eigen
bijdrage toch veel bereikt worden. De afgelopen jaren
is de provincie Zeeland hierin succesvol geweest met
onder meer verschillende maritieme projecten. Het
vraagt wel enige investering in Europese contacten en
netwerken, maar elk geslaagd project is een blijvend
visitekaartje.
Een Zeeuwse Trust
Mijn vierde suggestie is geldstromen van publieke en
private herkomst meer en beter te combineren. De
National Trust organisatie in Engeland geldt voor mij
als een inspirerend voorbeeld hoe één organisatie voor
zowel natuur, landschap als erfgoed zorg draagt en
vooral ook door leden wordt gedragen. In Nederland
kennen wij een sterke scheiding tussen natuur en
cultuur. Het zou geweldig zijn als bijvoorbeeld Het
Zeeuws Landschap zich verder ontwikkelt in deze
richting. Nauwe samenwerking met de Stichting Land
schapsbeheer Zeeland en de SCEZ ligt dan voor de
hand en wellicht ontstaat er dan een Zeeuwse Trust.
De verschillende private cultuurfondsen zoals het
Prins Bernhard Cultuurfonds, het Nationaal restau
ratiefonds en het VSB-fonds zijn geïnteresseerd in
samenwerkingsvormen voor langere duur die tevens
bijdragen aan hun doelstellingen. In veruit de meeste
gevallen wordt dan ook geld vanuit het fonds toege
voegd aan de eigen inbreng. Tevens kunnen door
samenwerking de transactiekosten teruggebracht
worden. De private partij beheert het fonds en een
overheid heeft nauwelijks nog kosten aan de inzet van
middelen. In Zeeland fungeert al jaren tot volle tevre
denheid een fonds voor cultuurhistorische gebouwen
dat is ondergebracht bij het Prins Bemhard Cultuur
fonds. Ook door de samenwerking met nationale
behoudsorganisaties, zoals Vereniging Hendrick de
Keijser, BOEi, Stichting Behoud en Herbestemming
Religieus Erfgoed te intensiveren kunnen er resulta
ten worden geboekt bij het behoud van met name het
gebouwde erfgoed. In Zierikzee wordt momenteel
door de Stichting Behoud en Herbestemming Religi
eus Erfgoed onderzocht op welke wijze een bredere
functie aan de Nieuwe Kerk kan worden gegeven,
waarbij ook geld beschikbaar kan komen voor investe
ringen in noodzakelijke aanpassingen. Dit biedt uitda
gende perspectieven.
Samenwerking tussen het Zeeuws Archief, de
Zeeeuwse Bibliotheek, de SCEZ en Omroep Zeeland
ligt voor de hand. Door technische ontwikkelingen is
het steeds eenvoudiger de omgeving vast te leggen op
foto, dia, film, video en dvd. Door de grote versprei
ding van deze apparatuur onder burgers te benutten,
kan een schat aan historische en hedendaagse infor
matie boven water worden gebracht tegen minimale
kosten. De beelden van de serie Trugkieke bij Omroep
Zeeland bewijzen de waarde hiervan.
Breed draagvlak
In Zeeland is er altijd nog een breed draagvlak om
overheidsgeld te besteden aan cultureel erfgoed. Over
wegingen vanuit economisch, leefbaarheids-, ruimte
lijk, en identiteitsgebonden perspectieven bieden hier
voor volop aanleiding. Meer dan ooit is het nodig de
inzet van de middelen zeer goed te optimaliseren en
daarmee multipliereffecten te realiseren. Er is een zee
van mogelijkheden, zoals blijkt uit het voorafgaande,
maar ze vragen extra inzet om die te effectueren. Vol
gens mij verdient ons Zeeuws cultureel erfgoed die
om Zeeland nog mooier en aantrekkelijker te maken!
Harry van Waveren was van 2003 tot april 2011 gedeputeerde
voor cultuur van de Provincie Zeeland.
24 Zeeuws Tijdschrift 2on 3-8
Park Zorgvliet in EIlewoutsdijk. Foto: Marinus van Dintel, SCEZ.
25 Zeeuws Tijdschrift 2on 3-8
