Verhaallijnen
Veelzijdig erfgoed
Ondernemen(d)
met varend erfgoed
Mijn cultureel erfgoed is gisteren. Het zijn de verha
len van mijn vader. Eerst aan zijn zoon en later aan
zijn kleinzoon. Mijn vader is 90, mijn zoon is 14.
De één 14, de ander 90. Verhalen vertellen over wat
gebeurd is, wat je bezighoudt en wat emotioneert.
Soms verdwijnen ze als sneeuw voor de zon, soms
beklijven ze en geven ze iets weer van een periode of
gebeurtenis. De verhalen van mijn vader gaan over
het eiland Ameland, Amsterdam, de oorlog, zijn
grootmoeder (geboren en getogen in Vlissingen) en
zijn over-over-overgrootvader die nog met Napoleon
naar Rusland schijnt mee te zijn geweest en wiens
naam Aris was. Tweehonderd jaar later werd weer een
Schoute geboren en zijn naam is Aris, mijn zoon. Hij
hoort de verhalen van zijn opa over die andere Aris.
De verhalen, zij kleuren het leven, geven inhoud aan
gebeurtenissen en zetten je eigen leven in perspectief.
Sinds ik in Zeeland woon (twee jaar) komt deze
provincie tot mij niet alleen door materieel erfgoed
maar nog meer door immaterieel erfgoed. De verhalen
die wij omzetten in theaterstukken vertellen mij wat ik
niet wist. Over de rampen, het arbeidsverleden, de hon
ger maar ook de kracht en het doorzettingsvermogen
van de Zeeuw. Het laatste verhaal was van 'De Rietdek
ker'. Mijn zoon luisterde naar het verhaal en was opge
togen. Van Napoleon, via zijn over-overgrootmoeder
uit Vlissingen, met een tussenstop op Ameland en
Amsterdam reisde hij door naar Zeeland en heeft na
veertien jaar nog niet genoeg verhalen gehoord.
Henk Schoute, directeur Zeeland Nazomerfestival
Erfgoed is in Zeeland overal en bepaalt daarmee voor
een belangrijk deel onze woonomgeving. Dat erfgoed
is veelzijdig. Soms duidelijk zichtbaar, soms iets meer
verstopt. Cultureel erfgoed is erg waardevol. Het laat
ons zien wat onze achtergrond is en waar onze cul
tuur door gevormd is. Voor mij en voor de gemeente
Temeuzen is erfgoed belangrijk. De laatste jaren heeft
de gemeente hierin, met steun van de SCEZ, verschil
lende stappen kunnen nemen. Zo hebben we een
inventarisatie gemaakt van gemeentelijke panden met
een historisch, beeldbepalend karakter. Dat geeft ons
inzicht in wat beschermd en gekoesterd moet worden
en maakt het mogelijk gericht beleid te voeren. We
hebben vernieuwingsplannen voor onze musea in
ontwikkeling. Ook het culturele erfgoed in de bodem
heeft onze aandacht. Archeologische vondsten kun
nen een belangrijke bijdrage leveren aan de kennis
over onze afkomst. Met dit alles zorgen we ervoor dat
het erfgoed goed bewaard blijft voor de toekomst en
bijdraagt aan een prettig woonklimaat. Een resultaat
waar zowel de SCEZ als wij als gemeente naar willen
blijven streven.
Jaap Bos, wethouder gemeente Temeuzen
70 Zeeuws Tijdschrift 2on 5-8
Begin jaren zeventig van de vorige eeuw is mijn schip
de Scaldis, een Zeeuwse paviljoentjalk uit 1902, na
een werkzaam leven als zeil- en motorvrachtschip
weer onder zeil in de vaart gebracht als zeilpassa-
giersschip. Vervolgens is het schip twee keer grondig
verbouwd, de laatste renovatie had in de winter van
2010-2011 plaats. Na meer dan honderd jaar zijn het
casco en het achteronder van het schip nog redelijk
origineel, de overige scheepsonderdelen zijn onder
andere door mijn toedoen aangepast aan de vraag uit
de markt. Ik restaureer niet maar ben ondernemer én
een gedreven zeiler die zijn hart verloren heeft aan
het zeilen met platbodems. Bij de verbouwing van
het schip hebben het comfort en de veiligheid van
de klant voorop gestaan, zonder de originele lijn van
het schip uit het oog te verliezen. Het resultaat is een
grote zitkuip in het oude vrachtruim, gecombineerd
met een modern interieur. Hiermee ga ik de komende
jaren weer honderden mensen een leuke en plezierige
dag bezorgen. De Scaldis genereert na meer dan een
eeuw nog steeds een inkomen voor een ondernemer.
Elke tocht die ik maak is voor mij een gelegenheid om
gasten kennis te laten maken met de historie van ons
zeilend verleden. Op deze manier breng ik het varend
erfgoed onder de aandacht van een breed publiek.
Erfgoed betekent voor mij dus niet alleen restaureren,
minstens zo belangrijk is de (ultieme) vaarbeleving.
Jaap Klok, schipper/eigenaar zeilschip Scaldis
71 Zeeuws Tijdschrift 2on 5-8