m
Erfgoed Allerlei
u
A
Nietzsche en de kleine letters
3
i
T iprjk'li |L jccV
A
De pagina's 78 en 79 uit het besproken boek Leo de Bruin, typograaf.
grote groepen in de samenleving niet meer fascine
rend zijn als lappendeken en reservoir van kleurrijke,
schokkende, informatieve en verlichtende verhalen
- wat zijn ze dan? Deze disciplines zijn te zeer verwe
ven met onze dagelijkse cultuur, ook als aan het oog
onttrokken voedingsbodem, dat we ons niet kunnen
permitteren ze exclusief over te laten aan de reservaat-
jes van specialisten. De vorser die het detail keer op
keer omkeert en de verteller die drieste lijnen trekt en
verbanden schept hebben elkaar nodig. Waar ze ver
enigd zijn vieren de geschiedbeoefening en -beleving
hoogtij. Helaas zien we beide polen van het métier
zelden of nooit in één persoon verenigd.
Ewan Lentjes e.a., Leo de Bruin, typograaf. Rimburg:
Huis Clos, 2010. ISBN 978 90 79020 09 6, 19,50.
Letterontwerper en typograaf Leo de Bruin (Mid
delburg 1949), van 1979-1989 ontwerper van de
omslagen van het Zeeuws Tijdschrift (en zoon van de
befaamde 'M.P.', zonder wie de geschiedenis van dit
tijdschrift er ook heel anders zou hebben uitgezien),
stierf onverwacht in 2008. Uit een 'initiatief van inti
mi' kwam het boek Leo de Bruin, typograaf voort. SUN-
auteurs Eric de Kuyper en Ad de Visser, wiens werk
Leo de Bruin vormgaf, vertellen over hun samenwer
king met hem; voormalig SUN-redacteur Henk Hoeks
gaat in op de ontwikkeling van De Bruins typografie.
Karei Martens, voorganger van Leo de Bruin bij SUN,
bespreekt zijn persoon en werk, terwijl Ewan Len
tjes De Bruins werk plaatst in het bredere kader van
gewijzigde taakopvattingen over de typografie. Mayke
van Dieten presenteert aan het slot van het boek een
oeuvreoverzicht (biografie, bekroningen, werk). De
Kuyper: 'Al bij mijn eerste boek wist Leo de Bruin
intuïtief hoe het moest' (al bleef er meningsverschil
over de indeling van de bladspiegel). Volgens Ad de
Visser kwam De Bruin 'in zijn benadering van de ver
houding van het oude en het nieuwe dicht in de buurt
van Nietzsche, die niet moe wordt de waarde van de
conventie te benadrukken'. Leo de Bruin was niet op
zoek naar het nieuwe. Originaliteit wees hij terug
'ten gunste van logica en concentratie, ook omdat de
ontwerper een dienende functie heeft en zich niet
opzichtig tussen auteur en lezer moet dringen'.
82 Zeeuws Tijdschrift 2on 5-8
samenstellingJoHAN Francke &Truus Trimpe Burger-Mekking
Boeken en eenmalige uitgaven
Jacques Leblanc en Marc Claus, Laveren om de
Schelde: kroniek van de Belgisch-Nederlandse Per
manente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart
vanaf 1839 (Tielt: Lannoo, 2010) 159 pag.; ill.,
foto's, krt., tek., grav.; ISBN 978-90-209-8168-1.
Dit boek schetst een geschiedenis van de Belgisch-
Nederlandse Permanente Commissie van Toezicht op
de Scheldevaart, die sinds haar oprichting een niet te
onderschatten rol heeft vervuld bij de afwikkeling van
het scheepvaartverkeer over de Schelde en naar de
Vlaamse Scheldehavens. De auteurs vertrekken bij de
ontstaansgeschiedenis van de Permanente Commissie,
en schetsen vervolgens de activiteiten en evolutie van
de organisatie aan de hand van vele korte paragrafen.
Zo leert de lezer onder meer dat de instelling van de
Commissie een noodzakelijk besluit was van de Grote
Mogendheden in 1839, om een aantal heikele nautische
onderwerpen buiten het politieke vaarwater te houden,
waardoor diplomatieke wrijvingen konden worden ver
meden. Het betoog wordt aangevuld met een groot aan
tal weetjes. Achteraan volgen eindnoten en overzichten
van de Belgische en Nederlandse commissarissen.
P. Dellebeke, bewerkt door: Hans van Hal en
Ko de Visser, De geschiedenis van Nieuw- en Sint
Joosland. (2de herz. dr.; Nieuw- en Sint Joosland:
Dorpsvereniging Nieuw- en Sint Joosland, 2010)
104 pag.; ill., krt.
Een bundeling van artikelen, gepubliceerd in de twee
maandelijks verschijnende wijkkrant van Nieuw- en
Sint Joosland, uitgegeven ter gelegenheid van het
25-jarig bestaan van de wijkvereniging Nieuw- en Sint
Joosland in 1994.
Lilian Dominicus, Zeeuwen in Amerika. Verhalen
van emigranten door de eeuwen heen (Kats: de Bui
tenspelers, 2011) 288 pag.; ill., foto's, krt., tek.;
ISBN 978-90-71359-38-5.
De serie reisartikelen over Zeeuwse emigranten in de
Verenigde Staten in de PZC is door Dominicus uitge
werkt in dit boek. Daarin komen 25 mensen aan het
woord, die de Zeeuwse emigratie van de zeventiende
eeuw tot heden in vier delen verwoorden. Hiertoe
maakte Dominicus een rondreis door het noordooste
lijke deel en het grote merengebied van de Verenigde
Staten. Karla Peijs schreef een voorwoord. Met litera
tuurlijst en fotoverantwoording.
Arjen Portuin, Krullebol-Steilhaar. In het Vlissingen
van Geert van Oorschot (Slibreeks GROOT, nr. 133)
(Middelburg: Stichting CBK Zeeland, 2011) 34 [5]
pag.; ill., foto's; ISBN 978-90-6354-138-5.
In deze biografische schets wordt de jeugd van G.A.
van Oorschot (schrijverspseudoniem R.J. Peskens)
geanalyseerd aan de hand van wat hij erover schreef
en wat werkelijk voorgevallen is. Van Oorschot, die
later uitgever werd, zou na zijn vertrek uit Vlissingen,
altijd een haat-liefdeverhouding met die stad blijven
houden. De biografie verschijnt over een aantal jaren.
Ralph Henssen, Trompetters en tamboers in de Zeeuwse
zeevaart ten tijde van de Republiek. Plichten en prak
tijken (Ridderkerk: Ridderprint, 2011)357 Pag-> iU->
foto's, tek., grav, graf., tab.; ISBN 978-90-9025785-3.
In dit gepubliceerde proefschrift bespreekt Henssen
na een inleiding de VOC, MCC en de admiraliteit,
de werkgevers binnen zijn onderzoeksgebied. Deze
bedrijven komen in het tweede tot en met het vierde
hoofdstuk aan bod met betrekking tot loopbaan, werk
zaamheden, gage en herkomst. Het vijfde hoofdstuk
gaat over de gebruikte instrumenten aan boord en het
laatste hoofdstuk over de muzikale taken die de trom
pettisten en tamboers aan boord verrichtten. Uitge
breide bijlagen zijn er van de trompetters en tamboers
in dienst van VOC, MCC en admiraliteit. Het boek
sluit af met een summary.
Jandirk Hoekstra en Roel Blesgraaf (tekst),
Rijkswaterstaat et al. (foto's), Verleden, heden,
toekomst. Een beeldverhaal dat geschiedenis, heden en
mogelijke toekomstperspectieven voor de Zuidwestelijke
Delta met elkaar verbindt (Middelburg: Program
mabureau Zuidwestelijke Delta, 2010) 22 pag.; ill.,
krt., foto's, tek.
In beeld en tekst wordt duidelijk gemaakt hoe de
Zuidwestelijke delta is ontstaan in zijn huidige vorm
83 Zeeuws Tijdschrift 2on 3-8
