Stichting Behoud Pontje
Sluiskil onderhoudt de
veerdienst over Kanaal
Gent-Terneuzen met
vrijwilligers
schaalvergrotingen wel opvallend vaak ten gunste van
de Randstad worden uitgevoerd. En dat gaat dan weer
ten koste van de werkgelegenheid buiten de Randstad
In Zeeland zijn in de afgelopen decennia veel
rijksdiensten vertrokken of afgeslankt. Het kadaster
bijvoorbeeld, terwijl er geen enkele reden was om de
opschaling hiervan niet in Zeeland te laten plaats
vinden. Immers, bij het kadaster gaat alles online.
Onnodig dus. En het gevolg van dit vertrek van werk
gelegenheid is natuurlijk dat Zeeland een minder
aantrekkelijk woon- en vestigingsklimaat krijgt. Jon
geren trekken weg (veel naar de Randstad natuurlijk!)
op zoek naar een baan en de voorzieningen komen
steeds verder onder druk te staan. En dit is niet alleen
een Zeeuws probleem. Want een verslechtering van
het woon- en vestigingsklimaat in Zeeland kan bepa
lend zijn in de keuze van bedrijven om in Nederland
te blijven of zich elders te vestigen. Bijvoorbeeld voor
zo'n groot bedrijf als DOW Chemical. Dan is het dus
ook een Nederlands probleem. Zo is er sprake van een
soort domino-effect dat alleen kan worden doorbroken
als we het oude beeld van Nederland, van 'de Rand
stad en de rest van Nederland', loslaten.
Onvermijdelijke kentering
En dat is nu precies wat er staat te gebeuren. We staan
aan de vooravond van een belangrijke kentering in dit
oude beeld. Het beeld dus dat ons zegt dat Nederland
uit twee delen bestaat. Het beeld waarin de Randstad
in het centrum ligt en de focus op de rest van Neder
land bepaalt. Het beeld waarin die Randstad zo bepa
lend is voor regelgeving en prestatienormen, voor de
prioritering van maatschappelijke opgaven, bestuurlij
ke inrichtingsvraagstukken en voor schaaldiscussies,
dat de rest van Nederland achter de horizon verdwijnt.
Vanwaar die kentering? Daar zijn een paar rede
nen voor. In de eerste plaats, omdat het economisch
zwaartepunt in Nederland verschuift. De Randstad is
niet langer de enige economische motor van Neder
land. De rest van Nederland draagt zeker zoveel bij
aan ons bruto binnenlands product. Het is niet zo dat
in de Randstad het meeste geld wordt verdiend. Ook
dat is een hardnekkig beeld. Sla de statistieken van
het CBS er maar op na. Als wij uitgaan van de maxi
male variant van de Randstad, dus de provincies Zuid-
Holland, Noord-Holland, Utrecht en Flevoland samen,
dan was hun bijdrage aan het bruto binnenlands
product (marktprijzen) in 1995 en in 2008 nog geen
50 procent. En dat percentage flatteert dus, omdat ste
den als Hoorn en Alkmaar en omgeving niet altijd als
onderdeel van de Randstad worden gezien.
Het gewest Holland was in de tijd van Johan de
Witt (1625-1672) verantwoordelijk voor 60 procent van
de staatsinkomsten, maar dat is echt verleden tijd. Het
economische belang van regio's buiten de Randstad
wordt vaak onderschat en dat is steeds minder mak
kelijk vol te houden. Denkt u maar aan de snelle ont
wikkeling van Brainport, de toptechnologieregio rond
Eindhoven. Er gebeurt veel in de regio. In Zeeland
ontwikkelen we de Kanaalzone van Terneuzen naar
15 Zeeuws Tijdschrift 2012 1-2
