die daaruit voortvloeien zijn onderzoeksrapportages,
cijfermateriaal, presentaties en adviezen.
Jeugdmonitor Zeeland is een samenspel tussen
Provincie, gemeenten en instellingen. De Provincie
en gemeenten bepalen de onderwerpen, SCOOP voert
het uit. Inmiddels is al ruim 10 jaar een enorme hoe
veelheid aan informatie verzameld. Naast de gelieerde
instellingen en maatschappelijke organisaties zijn
scholen een grote bron van informatie. Smit: 'Mee
werken doen de scholen in het voortgezet onderwijs
allemaal, in het primair onderwijs is dit verschillend.
De meeste onderzoeken worden gehouden in de vorm
van vragenlijsten. Afhankelijk van het onderwerp wor
den in samenspraak vragen voorbereid. Om goed te
kunnen monitoren, dus de leefsituatie van onze jeugd
goed in beeld te kunnen brengen, is het essentieel dat
het soort vragen is afgestemd op voorgaande moni
toren. Wat soms lastig is omdat in de loop der jaren
zaken anders georganiseerd en benoemd zijn, of sterk
ontwikkeld, zoals internettoepassingen.'
Landelijke ontwikkelingen worden goed in de
gaten gehouden. 'Van alle landelijke monitoren is
tegenwoordig vaak een database beschikbaar. Op basis
van deze informatie kijken we hoe de leefsituatie zich
in Zeeland verhoudt tot de landelijke tendensen. Bij
grote verschillen kan per groep of regio dan worden
onderzocht waar die variabelen vandaan komen of
waarop ze zijn gebaseerd. Zo bleek uit een rapport
dat, buiten verwachting, de speelplaatsen voor kinde
ren in Zeeland ten opzichte van de rest van het land
heel erg slecht werden beoordeeld. Gevolg van deze
monitoring is dat we niet een advies uitbrengen of
een oplossing bieden, maar wel een discussie weten
los te maken. Met effect. Veel gemeenten hebben het
slechte imago van speelplaatsen opgepakt en er nieuw
beleid op uitgevoerd, waardoor de beoordeling sterk
is verbeterd. Belangrijkste van de Jeugdmonitor is dat
het de verschillen in beeld brengt per wijk, gemeente
en regio en voor verschillende categorieën jeugd,
bijvoorbeeld verschillen tussen jongens en meisjes
of verschillen tussen hoogopgeleide en laagopgeleide
jongeren. Bestuurders kunnen aan de hand van deze
kennis beleid en uitvoering aanpassen of met de
scholen of de jongerenraad doorpraten over de achter
gronden en over mogelijke ideeën om verbeteringen
te realiseren', aldus Smit.
Uniek instrument
SCOOP voert elk jaar een brede enquête uit om de
Jeugdmonitor Zeeland te voeden met nieuwe informa
tie. Vier doelgroepen worden onder de loep genomen
om de hele jeugdperiode te dekken: Ouders van jonge
kinderen, Groep 6 uit het basisonderwijs, Klas 3 van
het voortgezet onderwijs en Jongvolwassenen. Elk jaar
wordt één leeftijdscategorie belicht. Elk van de vier
leeftijdsgroepen komt dus eens in de vier jaar aan de
beurt.
'Zeeland is oprecht geïnteresseerd in het welzijn
van zijn jeugd', merkt Jo Hermanns, hoogleraar
Opvoedkunde aan de Universiteit van Amsterdam.
Regelmatig reist hij af naar de provincie om mee te
denken over de onderzoeken van SCOOP, zo ook over
de Jeugdmonitor.
Volgens Hermanns is de Jeugdmonitor een uniek
instrument om jeugdbeleid vorm te geven. 'Van A tot
Z brengt het onderzoek interessante materie. Iedere
bewoner zou de monitor moeten lezen', aldus Her
manns.
Als er dus een organisatie weet hoe het met ons
gesteld is, is het SCOOP wel. Smit: 'Ik heb heel lang
het gevoel gehad dat er niets in de samenleving ver
anderde. Nu wel. De huidige monitor brengt bijvoor
beeld in beeld dat jongeren in klas drie van het voort
gezet onderwijs minder roken en drinken, meer tijd
aan huiswerk besteden en dat de criminaliteit onder
jongeren daalt en het pestgedrag ook afneemt. Leuk
om te zien is dat jongeren zich steeds meer inzetten
als vrijwilliger.'
Hermanns onderstreept dat als het monitoren
de interesse van de beleidsmakers heeft gewekt, het
kan bijdragen aan een gelukkig leven. 'Weten wat
er speelt, waar de hiaten liggen en wat te doen met
de kansen is een groot goed. Beleid kan anticiperen
op de wensen en behoeftes van de samenleving, op
het welzijn van onze jeugd. Onderzoek en monito
ring toont aan dat het goed gaat met de Nederlandse
jeugd. Zeeland vertoont cijfermatig geen afwijkende
patronen, zo blijkt uit de Jeugdmonitor Zeeland. Net
als de rest van het land is de provincie welvarend, is
de kwaliteit van het onderwijs goed. Ik zou het alleen
alle provincies gunnen dat er zo goed naar de jeugd
gekeken wordt als in Zeeland. Hierin loopt Zeeland
duidelijk voorop.'
30 Zeeuws Tijdschrift 2012 3-4