IE ZIET NIET WAT IE ZIET
Georges Rousse
Alsof er vanuit de hemel een reuzenkooi neergelaten
wordt, zo hangt de installatie van Georges Rousse in
de poort van de Nieuwpoortstraat. De kooi, eigenlijk
veel te groot voor deze poort, is een half transparante
constructie van houten balken en diagonale houten
latten die gedeeltelijk rood beschilderd zijn, ogen
schijnlijk zonder enige vorm of bedoeling. Wie bij dat
standpunt blijft, ziet niets.
Het trapezium van Georges Rousse is een goed
georganiseerde vorm van gezichtsbedrog dat net
zo lang duurt tot het ene point of view is gevonden.
Precies op dat ene punt voltrekt zich het beeld. Al
die fragmenten rood vormen samen een grote cirkel,
ze configureren een rode zon die ondergaat in de
stadspoort. Als de kijker van standpunt wisselt, valt
die cirkel visueel even gemakkelijk uit elkaar en wordt
weer wat ze bij onze eerste aanblik leek te zijn: een
toevallige verzameling rode verfstrepen.
Wat Rousse hier doet, is het scheppen van een
anamorfose, tussen de fafades van deze poort. De
anamorfose is een truc met het perspectief die voor
zover kunsthistorisch bekend door Leonardo da Vinei
als eerste is toegepast. Hij zette een paar ogenschijn
lijk willekeurige strepen op papier die vanuit een spe
cifieke hoek tot normale proporties komen en zo een
kinderkopje blijken voor te stellen. In eerste instantie
zien we dus niet meer dan een vertekende afbeelding
die vervolgens door de optische illusie een herkenbare
voorstelling wordt. Een kwestie van goed kijken dus,
en van het goede point of view.
Georges Rousse is eigenlijk een fotograaf. Maar
dan wel een die zelf de situatie schept en herschept
tot ze een beeld oplevert dat hij uiteindelijk fotogra
feert, aan het einde van het artistieke proces. Alles
houdt hij in eigen hand. Het ontwikkelen van het
concept, het bouwen, het schilderen en ten slotte het
maken van de foto. Zo zal het ook in Middelburg zijn.
De kooi die nu in de poort is geplaatst en die onze
beleving van die omgeving ontregelt, is een deel van
de installatie waarvan de foto het sluitstuk is.
Al jaren werkt Rousse op afgelegen, liefst verlaten
plaatsen, zoals oude huizen of leegstaande fabrieksge
bouwen. Hij pleegt daar eenvoudige, schilderkunstige
ingrepen die altijd abstract-geometrisch zijn. Door
deze ingreep wil hij die bestaande ruimte transfor
meren, hij wil er een ander beeld in aanbrengen dat
een nieuwe energie geeft aan die oude, vertrouwde
plek. Voor die lege, verlaten ruimtes is dat een visuele
prikkel die nieuw leven brengt, vóór de definitieve
ondergang.
Maar de Nieuwpoortstraat is niet verlaten. Al
hoewel, als niemand er meer naar kijkt, dan heeft ook
architectuur iets verlatens. Dan wordt de bebouwing
een louter uiterlijke vorm in steen die los is gekomen
van de mensen die in die stedelijke omgeving hun
leven leiden. Rousse wil ons weer anders laten kijken
naar de wereld waarin we wonen, door de bekende
ruimte met schilderkunstige middelen te veranderen.
In dit geval organiseert hij half verborgen en heel
precies een geometrisch perspectief, zoals de renais
sancistische schilder deed die de illusie van een land
schap schiep. Zijn anamorfose is een gewiekste vorm
van gezichtsbedrog, een vervreemding die bedoelt ons
op het verkeerde been te zetten en zo verwondering
op te roepen. We vragen ons af wat we nou eigenlijk
zien. Zijn antwoord: kijk beter!
www.georgesrousse.com
15