BOUWEN MET FOTOBEELDEN
Filip Dujardin
In de lage landen zijn we eraan gewend een stad te
herkennen aan het profiel. De kerktorens, inmiddels
overvleugeld door de flats, de fabrieken, de huizen.
Maar als we dezelfde stad vanaf een torenflat overzien,
dan ontvouwt zich een heel andere karakteristiek. Dan
zien we daken, tegen elkaar aangelegd als stenen in
een mozaïek, in tamelijk willekeurige ordening. In
een oudere stad met hoofdzakelijk pannendaken voert
de kleur rood de hoofdtoon en heeft de tijd dat rood in
verweerde tinten genuanceerd. Ook dat is een fafade,
maar dan van bovenaf gezien. Een grillig patroon van
daken die de huizen, de straten, de pleinen goeddeels
aan het oog onttrekken. Ze zijn er wel, maar we zien
er alleen de bovenkant van.
Filip Dujardin heeft een installatie gemaakt, geti
teld 2x3x5, waarin hij het profiel van de stad heeft
gecondenseerd tot een constructie van daken. Daken
zonder huizen, een abstractie dus van de werkelijk
heid waarin wij wonen, een decorstuk. Hij heeft de
stad als een universeel fenomeen teruggebracht tot
losse, hellende daken en die samengevoegd tot één
beeld.
De daken zijn geïnstalleerd in een steigercon
structie die 10 meter hoog, 4 meter breed en 6 meter
lang is. Dat zijn min of meer de buitenmaten van
een modale woning. Het geheel is opgedeeld in
modules van 2 bij 2 meter. En in elke module een
dak, althans een vorm die daarop lijkt. Want de daken
van Dujardin zijn nepdaken. Net zo nep als de kunst
stoffen daken die in de moderne seriebouw worden
gebruikt en die eruitzien alsof ze samengesteld zijn
uit ouderwets gebakken dakpannen. Maar daarvoor
blinken ze te mooi. Zoals deze daken van Dujardin
die de stad tot een visueel decor maken.
Filip Dujardin legt zich toe op architectuurfotogra
fie. Om een misverstand te voorkomen: hij fotogra
feert niet wat er is, zijn fotomontages representeren
geen bestaande wereld. Integendeel, hij bouwt een
nieuwe wereld. Hij is een beeldend kunstenaar die
architectuur schept met camera en computer. Hij
gebruikt foto's van bestaande gebouwen, of van daken
zoals in het geval van Fafade 2012, en monteert die
beelden digitaal tot een nieuwe, verzonnen architec
tuur. Met onbeperkte vrijheid voor de verbeelding,
want als fotograaf heeft hij geen last van de limieten
van de architect. Dujardin gebruikt zijn beelden als
bouwstenen voor de illusie. Zijn bouwsels zien er
trouwens verbazingwekkend echt uit, maar het geheel
is onmogelijk. De schijn is hier bedrieglijk. In dat
opzicht heeft zijn fantasie-architectuur iets weg van de
voorstellingen van Esscher.
Door de details uit te lichten en te verzelfstan
digen, door ze te monteren tot een samenhangend
beeld van een nieuwe constructie, dwingt Dujardin tot
precies kijken. We willen ontdekken wat er niet klopt.
Zoals in de foto van een stedelijk landschap die het
affiche is van Fafade 2012. Representeert die foto een
bestaande of construeert ze een nieuwe werkelijkheid?
Waarom kan het niet wat we zien? Filip Dujardin
confronteert ons met de oude, vertrouwde wetmatig
heden in de wijze waarop wij onze wereld bouwen.
Met dezelfde maten en verhoudingen, met dezelfde
vormtaal als waarmee onze huizen al sinds mensen
heugenis gebouwd worden, schept hij een nieuwe
architectuur die sprekend lijkt op de bestaande. Een
architectuur die we kennen en niet kennen.
www. filipdu j ardin. be
Met bijzondere dank aan Studieburo Mouton; BVBA GUNCO
BV; De Melker Buisconcepten.
19
