LA NUIT AMÉRICAINE
Sarah Charles
Wij, mensen, leven graag in een illusie. We willen
geloven in een andere wereld dan die waarin we
leven. Of het nu in de vorm van het verhaal is, de tv,
de reclameboodschappen die ons dagelijks worden
voorgeschoteld of de film, er wordt een illusie gescha
pen waarin we graag deelnemer zijn.
Ook een stad is in zekere zin een illusie. Achter de
historische fafades speelt zich het leven anno 2012 af.
En die fafades houden we ernstig in stand. We koeste
ren een rijk verleden, zelfs als het deels een product is
van de verbeelding. Alsof', dat is het woord dat staat
voor de film die wij als werkelijkheid zien.
Het kunstenaarsduo Sarah Charles speelt in zijn
werk met de beleving van de illusie. En de film is een
belangrijke inspiratiebron. Film is bij uitstek een illu
sie en tegelijk het verhaal van een werkelijkheid. Een
werkelijkheid die gespeeld wordt op een scherm dat
de macht heeft ons te hypnotiseren.
Op het billboard zien we de foto van een nachtelij
ke opnamesessie die plaats heeft gevonden in hetzelf
de parkje als waar het billboard staat. Maar we zien
niet alleen een scène zoals we die in een film kunnen
zien, we zien ook hoe die gemaakt wordt. Alsof we
naar een toneelstuk kijken dat op dat moment werke
lijkheid is en we tegelijk achter de coulissen kunnen
kijken om te zien dat de decors van bordkarton zijn.
Sarah Charles brengen de lampen in beeld die de
nachtelijke set moeten aanlichten, de statieven en de
rook die uit een machine komt. Deze making of, een
knipoog naar Fellini, verdubbelt de werkelijkheid die
we zien.
Er zit nog een andere verdubbeling in. De foto
is natuurlijk een stilstaand beeld dat de suggestie in
zich heeft van een speelfilm. Maar die zien we niet,
die bestaat enkel in onze verbeelding. Of in onze
herinnering. Want de reden voor de kunstenaars om
juist voor deze plek te kiezen, is de gelijkenis met
een scène uit Hitchcocks film The Lodger: A Story of
the London Fog (1927) waar op eenzelfde soort plek de
ontknoping plaatsvindt.
Wat het duo Sarah Charles hier realiseert,
is hetzelfde als wat we op het cacaoblikje zien van
Droste, een iconisch beeld uit de Nederlandse cul
tuur. Zoals de zuster van Droste een dienblad draagt
met een blikje Droste waar weer zo'n zuster op staat
met een blikje Droste, etc., zo schuiven in de instal
latie de beelden van de werkelijkheid in elkaar. Er
is de werkelijkheid van het park waar het billboard
staat, er is de andere werkelijkheid van de foto van
deze plaats en er is vervolgens nog de suggestie van
de film die zich op deze plaats zou kunnen afspelen.
Dat is het Droste-effect, in de termen van de cinema:
story within a story. Waarom houden we zo van die
illusie? Dat is de vraag die Sarah Charles in hun
werk stellen.
Maar de illusie houdt ook van ons. Het billboard
dat de drager is van de foto en dat met zijn metalen
buizen een nostalgische verwijzing is naar de oude
filmcultuur, is natuurlijk een reclame-instrument. Het
werd en wordt gebruikt om een film te promoten, om
de massa te verleiden een kaartje te kopen. Zoals ook
de tv-soaps een illusie bieden waaraan vooral goed
wordt verdiend.
De wereld waarin we leven, is de wereld die we
maken. Een wereld als een film die we graag willen
zien. Wij zijn de figuranten in onze eigen film.
www.charlessarah.com
22