DE GEEST VAN EEN PLEK
Krijn de Koning
De plek voor zijn bijdrage aan Fafade 2012 kon Krijn
de Koning zelf uitkiezen. Voor hem kon dat niets
anders zijn dan de oude locatie van Miniatuur Walche
ren. Nu is dat een ruïne, een verbinding tussen geheu
gen en werkelijkheid. Miniatuur Walcheren bestaat
enkel nog in de collectieve herinnering van hen die
daar ooit in die schaalverkleining hebben rondgelopen.
Maar helemaal verdwenen is het nog niet. De minia
tuurwereld is weliswaar afgebroken, maar de sporen
zijn nog steeds niet helemaal uitgewist. De sokkels
waar de huisjes op stonden zijn er nog, net als wat
muren, een dijkje, de paden. De werkelijkheid van nu
ziet eruit als een archeologische site die nog een glimp
laat zien van een verdwenen wereld. Het is een locatie
die wacht op een nieuwe bestemming. Het verleden is
nagenoeg voorbij, de toekomst is nog niet aangebroken.
Krijn de Koning houdt van pretparken. Natuurlijk
zijn ze te vrolijk, te kleurrijk, maar in het plezier dat
de bezoekers er zoeken zijn ze wel helemaal echt. Om
het met een paradox te formuleren: een pretpark is
een vorm van authentiek nep.
Een pretpark als wat Miniatuur Walcheren ooit
was, is helemaal constructie. Het is een gepretendeer
de wereld, een wereld zoals wij willen dat die eruitziet,
een idealisering van de echte wereld waarin wij leven.
Maar dat onderscheid tussen realiteit en ideaal is tame
lijk kunstmatig. Het enige echte verschil tussen die
twee is de schaal, en ook niets meer dan dat. Want ook
in een miniatuurwereld lopen wij rond, zijn we fysiek
aanwezig, beleven we een plek en voelen ons thuis, of
niet. Alleen in de huisjes kunnen we niet wonen.
Door in te grijpen in de schaal transformeert Krijn
de Koning dit gebied. Zijn architectonische instal
latie verbindt de verschillende schalen die hier nog
steeds zichtbaar zijn. Er is de kiosk die ooit de ingang
markeerde, die zich fysiek het meest reëel tot ons ver
houdt, namelijk 1:1. Het spoorbaantje waar het treintje
de kinderen over vervoerde is te klein voor de grote
wereld en te groot voor de schaal van de miniatuur
wereld. Het dijkje met de kleine bomen dat langs de
oude miniwereld loopt, heeft weer een andere schaal
en ten slotte is er de schaal van de miniatuurhuisjes
waarvan we ons nog een voorstelling kunnen maken
door de sokkels die ervan over zijn. Door alles samen
te brengen in één beeld, brengt hij eenheid in deze
verscheidenheid. Hij haalt niets weg, hij voegt iets toe
aan deze plek. Hij trekt de herinnering aan de oude
miniatuurwereld in de wereld waarin wij leven en
die net zo goed een constructie is als de verkleinde
wereld van Miniatuur Walcheren. En die net zo goed
een fafade is. Ook in authenticiteit verschillen beide
werelden niet. Ze zijn namelijk de uitdrukking van
betekenissen die wij aan de dingen geven. De huizen,
de stad, de wegen: of het nou in de werkelijkheid van
onze wereld is of in die van het schaalmodel, alles ziet
eruit zoals wij vinden dat het eruit moet zien.
Door onze blik zo te sturen voert het werk naar
de psychologie achter de zichtbare werkelijkheid.
Het roept de beleving op van een plek die zich in een
tussentijd bevindt. Miniatuur Walcheren bestaat niet
meer; bij de snelweg die toegang geeft tot Middelburg
staat een eigentijdse opvolger, Mini Mundi. Maar het
oude gebied is daarmee nog geen tabula rasa, geen
lege plek. Elke plek heeft een idee, een ziel, die niet
verdwijnt als wij besluiten er een ander gebruik van te
gaan maken. Hoe willen wij naar zo'n plek kijken?
www.krijndekoning.nl
43
