A LIFT IN THE HEAD
Marinus Boezem
Ooit zijn de mensen Middelburg binnen gelopen van
wie de namen nu vereeuwigd zijn in het plaveisel bij de
Koepoort, aan het Molenwater, een van de belangrijkste
toegangspoorten tot de stad. Door deze poort, gebouwd
in 1735, liepen vorsten, wetenschappers, politici, kun
stenaars, markante bewoners en toevallige bezoekers
de stad in. Ze hebben er niet alleen gelopen, ze heb
ben er vooral hun geestelijke voetafdruk achtergelaten.
Want elke naam wil een verwijzing zijn naar de sociaal-
culturele betekenis die deze passanten hebben gehad,
voor de wereld en dus ook voor Middelburg.
Een naam, dat is veel meer dan een combinatie
van letters in het paspoort. Het is een code die staat
voor alles wat iemand was en nog steeds is. Het leven
dat die persoon geleid heeft, zijn of haar betekenis
voor de wereld. De naam zegt ook iets over de wereld
waar hij vandaan kwam en die waarin hij tijdelijk
terechtkwam, Middelburg in dit geval. De naam ver
bindt het verleden met de actualiteit van het heden.
Marinus Boezem is een conceptueel kunstenaar
voor wie het kunstwerk vooral een idee is dat bestaat
in de hoofden van hen die willen kijken en denken.
Met de gebeitelde namen voert hij ons denkbeeldig
naar de wereld die achter elk van deze namen ligt.
Hij schept een virtuele beleving, een 'explosie in het
hoofd' om het met Boezems eigen woorden te zeg
gen. En alles heeft met Middelburg van doen. Zoals
de naam Berghoef, die voert naar de tijd van weder
opbouw na de oorlog, toen op de puinhopen van een
verwoest stadscentrum een gedeeltelijk nieuwe stad
moest herrijzen. Het was architect Berghoef die wer
kend volgens de opvattingen van de Delftse School
dat schoonheid vooral in eenvoud en een functionele
vorm lag, samenhang terugbracht in Middelburg.
We lezen de namen van Napoleon Bonaparte, Mon
driaan, Morton Feldman en nog twintig anderen die
van excellente betekenis zijn geweest voor de wereld.
Zij waren ooit in Middelburg, en met hen ook hun
geesteswereld. Het is die wereld die in ons hoofd weer
wordt opgeroepen en zo blijft voortbestaan.
De stenen waarin de namen zijn gebeiteld, zijn
van arduin. In Middelburg veel gebruikt in gebouwen
die nu als monument worden beschouwd en gekoes
terd. Maar de stad is geen afgesloten geschiedenis.
Net zo min als de stenen van Boezem het verleden in
steen willen gieten, als een grafsteen. Deze 25 stenen
willen niet gedenken maar oproepen, niet vereeuwi
gen maar tot leven wekken in de stad van nu en mor
gen. Deze mensen moet een stad binnen haar poorten
willen hebben, omdat ze anders zijn, conventies door
breken, oorspronkelijk denken.
Dit zijn individuen geweest in de geschiedenis van
onze cultuur, evenals de stenen die hun naam dragen.
Elke steen onderscheidt zich in formaat en lettertype:
voor koningin Wilhelmina de kapitalen, voor Mondriaan
de futura. Niets en niemand is inwisselbaar.
De stenen spiegelen verleden en toekomst van
Middelburg, een stad die een levend organisme is dat
voortdurend verandert. Een stad moet nooit af willen
zijn. Een stad is een kathedraal, en in het geval van
Middelburg nog monumentaal ook. Maar ze moet
ook een vrijplaats durven zijn voor denkers, durvers,
visionairen, mensen dus die de grenzen over durven
gaan en daarmee de cultuur vormen en voeden. Bij de
Koepoort zijn ze aanwezig als een tapijt van gebeitelde
namen die ad random de stad in schuiven.
www.marinusboezem.nl
47