Ontwerp van Aldo en Hannie van Eyck voor een centrum voor hedendaagse kunst in Middelburg, 1991 een kopie is minderwaardig. Maar in tegenstelling tot het woord oorspronkelijk spreekt authentiek geen oor deel uit. Dat zou ook geen enkele zin hebben omdat er immers nooit sprake kan zijn van één authentieke wereld, zoals er ook niet één exclusieve waarheid is. Een gemaakte stad Fafade 2012 wil met het thema authenticiteit de bewo ners (en de bezoekers) anders, en wellicht beter laten kijken naar de werkelijkheid van de stad. Er is veel wat we zien, er is nog veel meer wat we niet zien. Er is ook een wereld achter de fafade, er is de onzicht bare herinnering, de ziel zouden we kunnen zeggen. En om die in beeld te krijgen is het belangrijk verder te kijken dan het hier en nu. We leven nu eenmaal graag in een illusie, die van de stad bijvoorbeeld die eruit lijkt te zien alsof ze nooit anders geweest is. Als een monument dat ons rechtstreeks verbindt met de wereld van lang geleden. Maar ons collectieve geheu gen heeft een beperkte horizon. Hoe authentiek we Middelburg ook mogen vinden, oorspronkelijk in de betekenis van onveranderd door de tijd heen is het allerminst. De Lange Jan heeft door de eeuwen heen diverse veranderingen ondergaan en ook het abdijcomplex heeft er niet altijd zo uitgezien. En, veel recenter, heeft het stadscentrum een ingrijpende metamorfose ondergaan. Toen bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog het historische stadscentrum werd geamputeerd, bleef er een zwaar gehavende stad over. Meteen na de brand werd de wederopbouw ter hand genomen en daartoe werden architecten ingeschakeld van de zogeheten Delftse School, een bouwstijl die paste bij het Middelburg van toen. Func tioneel, ingehouden, waardig, bescheiden: kwalitei ten die maakten dat de nieuwbouw zich soepel kon voegen naar de historische bebouwing die weliswaar geschonden maar herstelbaar de oorlog wel had door staan. De wederopbouw wiste de sporen van de grote brand, zodanig dat amper meer zichtbaar is hoezeer de stad ooit is aangetast. De oorlog is een reuzenknip in de stadsgeschiedenis die nagenoeg gecamoufleerd is. Alleen voor wie goed kijkt, is er een cesuur zicht baar, met name door het verschil in schaal. De stijl van de Delftse School heeft een nieuw verband aange bracht dat heeft gemaakt dat Middelburg nu een stad is die naar maat en structuur klopt. Een stad dus die men authentiek noemt. En dat de stad van nu in historisch perspectief een fa fade is, staat de legitimiteit van dat gevoel niet in de weg. Elke stad is trouwens een gepretendeerde reali teit, dus ook Middelburg. Elke stad ziet er namelijk uit zoals men op diverse momenten in de geschiedenis vond dat de stad eruit moest zien. Zoals zoveel zaken is ook Middelburg een resultaat van tal van beslis singen die door de eeuwen heen genomen zijn, wel overwogen of volkomen misplaatst, dat oordeel is aan de geschiedenis. Door de tijden heen is de stad veran derd en is er om redenen die op dat moment helder waren, voor een ingreep in de stad gekozen en zo veel jaar later weet niemand meer precies waarom. Het verbeelde Middelburg De stad Middelburg is in haar actuele vorm veel min der vanzelfsprekend dan we gemakshalve aannemen. Hoe solide de bouwstenen ook lijken, hoe onverander lijk de straten en pleinen de stad ook lijken te struc tureren, de stad had er ook heel anders uit kunnen zien. En ook dat niet bestaande Middelburg maakt 8

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 2012 | | pagina 6