DE KUNST VAN HET SUBLIEME
Tobias Rehberger
Op de Koningsbrug, tussen het station en het oude
centrum, heeft Tobias Rehberger een bloemenkiosk
gebouwd. Alles is in stelling gebracht om het een
perfecte kiosk te laten zijn. En er worden daadwer
kelijk bloemen verkocht. De bloemen die buiten en
binnen staan, zijn vers. Er is iemand die wacht om
een aspirantkoper te helpen, zoals je dat bij een kiosk
kunt verwachten. Maar dit is meer dan een kiosk, dit
is een sublimatie van de werkelijkheid. Rehberger
heeft een fafade ontworpen, in de esthetische zin van
het woord. Gezien vanaf het station is het een taps
toelopende constructie die vanuit een punt van 26,5
cm uitloopt tot een breedte van 2 meter. Een maat
verhouding die beter past bij de bloemen dan bij de
mens. De glazen pui met twee verdiepingen toont een
raster van vakken waarin de losse bloemen staan, elk
in een eigen vaas. Dit is een theater van verleiding,
een joyeuze entree tot de gemaakte werkelijkheid van
het oude stadscentrum.
Op weg van het station naar de oude stad passeert
de reiziger twee monumenten van alledaagsheid: een
bloemenzaak en aan de overkant een viskraam. Vis
en bloemen, Hollandser is moeilijk denkbaar. Dat is
wat wij gewoon zijn authentiek te noemen. Maar hoe
authentiek is iets als er geen enkel sleets spoor van
tijd, gebruik of toeval meer te zien is? Als het een per
fectionering is die de vertrouwde alledaagsheid over
treft? Tobias Rehberger is een beeldend kunstenaar
die in zijn werk morrelt aan de vastgeroeste opvat
ting van authenticiteit. Voor hem is dat een begrip
uit de negentiende eeuw dat nog steeds een oordeel
uitspreekt over wat wij echt en onecht en dus minder
waardig vinden. Maar authenticiteit is voor hem niet
vanzelfsprekend verbonden aan de oorspronkelijkheid
of echtheid van een object. In de opvatting van Reh
berger is de idee belangrijker dan het ding zelf als het
gaat om de vraag of iets authentiek is. Hij zet vraagte
kens bij de manier waarop wij tegen de bekende din
gen aankijken. Dus ook bij zo'n solide en herkenbaar
object als een bloemenkiosk.
De kiosk is een verschijnsel uit de stedelijke
omgeving dat, in tegenstelling tot een gewone winkel,
niet voor de eeuwigheid gebouwd is en eruitziet alsof
het zo verplaatst kan worden. Architectuur komt er
eigenlijk nooit aan te pas. Een kiosk moet voor alles
functioneel zijn, en niet meer dan dat. In die zin is
de kiosk een wat steviger variant van het eeuwenoude
marktkraam dat niet meer is dan een toonbank met
een zeil erover tegen regen en zon. En dat in een oog
opslag laat zien wat het verkoopt.
Tobias Rehberger heeft dat concept radicaal omge
keerd. En overschrijdt zo grenzen tussen commercie,
kunst, design en architectuur.
Zijn bloemenwinkel is uitgesproken architec
tuur. Het is opgedeeld in twee verdiepingen wat
volkomen vreemd is voor de kiosk zoals wij die
kennen. De koopwaar staat uitgestald, alles klopt,
tot in de perfectie. Dit is meer dan een winkel. Dit
is een etalage die lokt en verleidt, en die daarmee
naadloos past in de illusie van de stad die zelf een
levende vitrine is voor alle luxe die wij denken
nodig te hebben.
Deze volmaakte etalage hoort thuis in onze wereld
van consumentisme en beleving. Kijken en verleid
worden, dat is de idee achter deze kiosk die het aan
zien heeft van een fafade.
www.tobiasrehberger.de
n