Literaire ontdekking
Een lezer kan zich verliezen in een boek. Een boek
kan een lezer een wereld binnen zuigen waaruit hij of
zij wil noch kan ontsnappen. De kans dat lezen zo'n
toestand van gelukzaligheid teweegbrengt, wordt klei
ner naarmate de lezer ouder wordt. Ziehier de wet van
Borst. Maar het kan altijd nog weer gebeuren, zoals de
ontdekker van de wet ervoer.
De naam Floortje Zwigtman gaat vallen. Zwigtman
is de onbetwiste nummer één op mijn hitlijst. Zij won
de ZPB in 2010 met haar roman Spiegeljongen (Baarn:
De Fontein 2010). Spiegeljongen is het sluitstuk van
Zwigtmans romantrilogie Een groene bloem. Beide
andere delen, Schijnbewegingen (2005) en Tegenspel
(2007), leverden Zwigtman ook een ZBP-nominatie
op. Maar de prijs kreeg zij pas na de derde nominatie.
'Drie keer is scheepsrecht', aldus de ZBP-jury 2010 in
zijn rapport.
De ZBP-jury 2005 (nominatie Schijnbewegingen)
was nog niet tot bekroning bereid geweest, al vallen
in het juryrapport superlatieven als 'meeslepend' en
'verassend'. De ZBP-jury 2007 idem dito (nominatie
Tegenspel; kwalificaties: 'meesterlijk' en 'bewonderens
waardig'). Maar na voltooiing van de trilogie kon Zwig
tman de ZBP niet meer ontgaan. Juryrapport 2010:
'De prijs gaat naar Spiegeljongen, for a job well done.'
Zwigtmans dankwoord bij de uitreiking bevatte
veel behartigenswaardigs. 'Ik hoop,' zei ze onder
meer, 'dat we de waarde van boeken en kunst blijven
inzien, voordat we ontdekken dat we iets hebben
verloren.' (Provinciale Zeeuwse Courant, 6 november
2010) Goed gebruld, leeuwin!
Het hoge woord moet er maar uit: Spiegeljongen
- de hele trilogie Een groene bloem trouwens - is voor
mij een literaire ontdekking van de eerste orde. Een
ontdekking, beken ik tot mijn schande, van recente
datum. Toen ik dit artikel begon voor te bereiden,
had ik van Floortje Zwigtman nog nooit gehoord.
Hoe kan ze mij zijn ontgaan? In Een groene bloem
schept de auteur een beeld van laat-negentiende-
eeuws Londen. Hoofdpersoon is Adrian Mayfield,
een jeugdig praktiseur van de herenliefde. Mayfield
leeft aan de zelfkant van de maatschappij maar
beweegt zich ook in de rijke en beroemde kring rond
de schrijver Oscar Wilde, door Zwigtman omschre
ven als 'de purperen hofhouding'. Prachtig allemaal,
en ik ben er al die tijd van verstoken gebleven! Ter
wijl dat laat-negentiende-eeuwse Londen - en met
name de kring rond Oscar Wilde, tegen wie een
sodomieproces liep - me al heel lang mateloos boeit!
Heeft mijn dagblad er soms geen aandacht aan
besteed? Een kleine internetrecherche, waarbij ik me
beperkte tot het met de ZBP bekroonde Spiegeljon
gen, gaf voedsel aan het vermoeden dat ik de Volks
krant weieens doorblader met ogen dicht.
Want dit had ik kunnen lezen in de editie van
vrijdag 19 november 2010: 'Sluitstuk van een mees
terlijke trilogie', 'bovenal een verpletterende aanklacht
tegen schijnideologieën en kleinburgerlijkheid'.
Spiegeljongen is een boek waarin ik mezelf verloor.
Het zoog me een wereld binnen die mij pas losliet
toen het uit was. Aldus de man wiens Zeeland-gehalte
de laatste tijd aanzienlijk is gegroeid.
li Zeeuws Tijdschrift 2012 7-8
