Zierikzee in de eerste helft van de zestiende eeuw (afbeelding uit het besproken boek).
van Zeeland of Nederland in de middeleeuwen mogen
publiceren - dat zou wetenschappelijk onverantwoord
zijn, een afkeurenswaardige knieval voor de hang naar
een nationale identiteit. 'Een Nederlands volk ont
stond pas ruwweg vanaf de zestiende eeuw,' vatte hij
in 2009 samen voor het Historisch Nieuwsblad. Deze
door Mostert bij vele gelegenheden geventileerde
'beschuldiging' van het verwarren van de historie
van een gebied met die van een etnografische entiteit
gaat voorbij aan de simpele pragmatiek die eraan ten
grondslag ligt: je moet je nu eenmaal geografisch
beperken en dat gaat het meest gebruiksvriendelijk
met behulp van nu bestaande geografische eenheden
zoals Nederland, Vlaanderen, Zeeland. Gelukkig zijn
de samenstellers en auteurs van Geschiedenis van
Zeeland - en de auteurs van talrijke andere overzichts
werken van onze nationale en regionale geschiedenis
- ongevoelig gebleken voor de puristische kokervisie
van Mostert.
Hulpmiddel voor de wetenschapper
Ook Henderikx benadrukt dat Geschiedenis van Zee
land deel I dient te fungeren als een betrouwbaar
overzichts- en naslagwerk dat op een samenhangende
wijze nieuw licht werpt op de vroege geschiedenis van
de Scheldedelta. Het moet enerzijds goed leesbaar
en informatief zijn voor een 'vrij breed publiek van
geïnteresseerden in de geschiedenis van de provincie',
maar anderzijds ook goed bruikbaar zijn als hulpmid
del voor de wetenschapper die onderzoek doet naar
enig aspect van de geschiedenis van de provincie van
vóór 1550. 'Dat wij bij deze tweeledige opzet gemakke
lijk in een spagaat zouden kunnen belanden beseften
wij,' aldus Henderikx, 'maar er was geen andere keus.
Een door de provincie met belastinggeld betaald pro
ject moet voor zo veel mogelijk mensen toegankelijk
zijn.' Zeker is nu al, dat deze toegankelijkheid toch
dient te worden voltooid door een legertje popularisa-
toren, van wier voorgangers en hun werken noch in
Henderikx' inleiding, noch in die van Brusse iemand
of iets anders wordt genoemd dan Van Empel en
Pieters en hun bekende tweedelige Zeeland door de
eeuwen heen (1935-1959), eveneens een werk dat hangt
tussen de sferen van wetenschappelijk verantwoorde
documentatie en publieke ontsluiting. De oplettende
lezer raadt het al: ik doel bij die verzwegen voorgan
gers op bijvoorbeeld de historische en archeologische
compartimenten van de Encyclopedie van Zeeland
(1892-1984) en het nu uitverkochte, in 2005 met de
Zeeuwse Boekenprijs bekroonde Het verhaal van Zee
land (2005). Dat Geschiedenis van Zeeland, waarvan de
volgende delen worden verwacht in november 2012,
najaar 2013 en voorjaar 2014, een zéér serieuze kandi
daat is bij volgende edities van de Prijs is buiten kijf.
Tenminste, als het wegens de vele medewerkers tot
de competitie wordt toegelaten. Maar een beetje oneer
lijke concurrentie zou het misschien wel zijn...
Na het aanleveren van deze bespreking werd bekend dat
uitgeverij WBOOKS failliet is gegaan. De mogelijkheid
van een doorstart was nog niet bekend bij de afsluiting
van de kopij. De productie van deel II zou zijn gegaran
deerd.
53 Zeeuws Tijdschrift 2012 7-8
