SCHEEPSMODEL WILLIAM REX
Getuigd en gepolychromeerd spantmodel. Vier en zeventig stukken verdeeld over drie dekken; de
bovencampanje is onbewapend. Laag galjoen met een leeuw met Engelse kroon als schegbeeld.
Voorschot, regeling en kraanbalken versierd met snijwerk. Platte spiegel en holle wulf.
Scheepsmodel William Rex - Cornelis Moesman, vervaardigd door Adriaen de Vriend, 1698.
Hout, messing, ijzer, glas, touw, textiel, hoogte 410 cm x breedte 460 cm x diepte 250 cm
Wie driehonderd jaar geleden de indrukwekkende
vergaderzaal van de Zeeuwse Admiraliteit in Middel
burg binnenkwam, werd vooral geïmponeerd door dit
scheepsmodel William Rex. Het was van boegspriet
tot spiegel (de achterkant) 5,10 meter lang en van kiel
tot de top van de grootste mast 4,65 meter. Het was
gebouwd in het arsenaal van Vlissingen waar ook
de echte oorlogsschepen van stapel liepen. Maar die
waren dan wel twaalf keer zo groot.
Zo'n schip heette een 'volmodel' en kon diverse
doelen dienen. Als bewijs van levering van het echte
schip, als instructiemodel of als proefmodel. Maar
deze William Rex diende alleen voor de pronk. De
Nederlandse vloot was vooral door toedoen van
Johan de Witt grondig gemoderniseerd tot een
professionele oorlogsmachine. Nederland heerste
over de wereldzeeën en wilde dat weten. Dit schip
is een prachtig voorbeeld van een oorlogsschip aan
het einde van de zeventiende eeuw. Een schip van
het tweede charter, met 74 kanonnen verdeeld over
twee dekken. Het is opgedragen aan Willem III, bij
genaamd William Rex, die een prominente rol had
gespeeld in de Vrede van Rijswijk van 1694 die de
relatie met Frankrijk regelde. Zijn initialen zijn op
de achtersteven te zien, samen met het jaartal 1698
en het wapen van Zeeland. Willem III was sinds
1672 stadhouder van Zeeland, opperbevelhebber van
de marine en vanaf 1688 ook koning van Engeland.
De William Rex heeft honderd jaar de vergaderzaal
in de Zeeuwse Admiraliteit gedomineerd. Via muse
ale omwegen is het uiteindelijk in de grote collectie
modellen van het Rijksmuseum terechtgekomen.
Daar is het nu op zaal te bewonderen.
18 Zeeuws Tijdschrift 2013 3-4
