JAN TOOROP
Begin twintigste eeuw strijken tal van later bekend geworden kunstenaars in Zeeland neer. De mees-
ten van hen verblijven tijdens de zomer in Domburg. Het wordt een van de belangrijkste kunste
naarsdorpen van Nederland. Jan Toorop en Piet Mondriaan zijn de bekendste.
De schelpenvisser - Jan Toorop, 1904. Olieverf op doek op paneel, 39,5 x 31,7 cm
Zo zag een schelpenvisser uit Domburg eruit. Jan
Toorop (1858-1928) schilderde hem ten voeten uit,
met een juk met manden op de schouders. De zee,
dat was toen nog vooral werk en gevaar. Toorop heeft,
en dat is misschien nog belangrijker, vooral dat mooie
licht gevangen dat het overgangsgebied van zand en
zee zo kenmerkt. In brede, grove toetsen die Toorop
geleerd had van de impressionisten die hij toen nog
bewonderde. Kort daarop zou hij zich volledig beke
ren tot het symbolisme.
Hier legt hij het zonlicht vast zoals dat in duizen
den facetten weerkaatst in het zand, de golven, het licht
en de kleding van de visser. Die stugge visserskleding
krijgt door dat licht zelfs een ongewone souplesse.
Toorop kwam vanaf 1897 in Domburg waar hij
verbleef in een klein huisje aan de markt. Door hem
kwamen er ook andere schilders, onder wie Piet
Mondriaan, toen nog een beginnende en zoekende
schilder. Op een warme julidag in 1908 neemt Toorop
hem mee naar het duin. Mondriaan weet niet wat hij
ziet: zo'n prachtig wit licht, overdonderend. Dat gaat
hij schilderen. Het begin van het Mondriaanwit.
22 Zeeuws Tijdschrift 2013 3-4
