Dreams to Remember
De school, ik droom er nog wel eens van.
Dan komen de naamvallen en voorzetsels
voorbij van Herr Slot met hoofdletters.
Mit, nach, nebst, bei... Ach, u kunt ze
natuurlijk zelf ook nog vlekkeloos opdreu
nen, die rijtjes. Ohne Ellebogen vanzelf
sprekend. Want de lessen Duits beklijven
tot in het graf.
Niet dat mijn middelbare schooltijd
een proeve van bekwaamheid is geweest.
Eigenlijk geheel buiten mijn medewe
ten ben ik toch in het eindexamen jaar
geraakt. De vraag is wie daar het meest
verbaasd over waren, de leraren, mijn
ouders of ikzelf.
Mogelijk was ik in gedaante op school
aanwezig, de geest heeft doorgaans elders
vertoefd. Het waren naar men zegt de tur
bulente jaren zestig - ze zijn grotendeels
onopgemerkt voorbijgegaan. Eenmaal
in de vijfde is het toch nog redelijk goed
gekomen. 'Zo, zo', argwaande rector Jan
sen bij de uitreiking van mijn diploma en
cijferlijst.
Met dank vooral aan de Mammoetwet
van Jo Cals, bedoeld om schooluitval te
voorkomen. Van zittenblijver in hbs 2 op
het rechtlijnige Zeldenrust naar havo 3
op het vrijzinnige Petrus Hondius, nog in
het roezemoezige hart van Terneuzen, tot
dat de vooruitgang besluit tot nieuwbouw
in een buitenwijk. Een cultuurschok, die
overgang.
'Weer een Oggel dus', monsterde Jan
sen peinzend, als ik me bedeesd meld in
de Burgemeester Geillstraat. De beteke
nis ervoer ik later, in de lesuren van nog
onbekende leraren. In de eerste scheikun
deles bijvoorbeeld, bij Tooreman: 'Oggel,
godverdomme, voorste bank'. Bij nader
inzien geen slechte plaats, die bij schrifte
lijke overhoringen de antwoorden oplever
de op volstrekt onbegrijpelijke opgaven.
In ruil voor wat postzegels natuurlijk.
Even verderop aan de Markt lokten
het vroeg-scholierencafeetje 't Kotje, het
frietkot van Krijger, De Molen. Voor een
tientje kocht je er een bolletje hasj, of wat
het ook geweest moge zijn. Dreams to
Remember, zong Otis Redding.
'Lui', stond er in de derde en de vierde
doorgaans in de zijlijn van mijn tussen
rapporten, afwisselend met een of twee
uitroeptekens. Een leugen, maar leg dat
leraren maar eens uit. Want drukdruk
met andere bezigheden, het biljart en de
flipperkast in Café Neutraal van Frans
Oele, kaarten in Du Commerce, bier in
De Vriendschap. 'Maar jongens', zegt
Guust Maandag, 'zouden jullie dat nou
wel doen?' 'Nou, geef dan maar cola...'
Van leraren die voorbijgaan, op brede
trappen en in hoge leslokalen, onder het
wakend oog van de conciërge De Smidt.
Ontzagwekkende reuzen, dacht je als
eenvoudige leerling. Engels van De Waal,
natuurkunde van Renaud, geschiede-
nis(verhalen) van Drijver, muziek van
Perdeck, wiskunde van de jonge Cohen,
of was het de oude...
Namen die verbonden zijn aan genera
ties jongeren. Met een pukkel als boeken
tas van en naar school op opgevoerde en
lawaaiige brommers, destijds statussym
bool van de middelbare scholier. De buik
schuivers Kreidler en Zündapp tegenover
de alternatieve Puch en Tomos, inclusief
verstelbare sproeier en hoog stuur.
Puberale emotie, de jaren des onder
scheids. Later, pakweg dertig jaar, las je
in De Volkskrant dat Puch-rijders zowat
elke meid konden krijgen. Dat had ik toen
moeten weten.
Peter Oggel, havo 1965-1968
Port, sigaren en protest
Herinneringen aan mijn middelbare
schooltijd wriemelen door elkaar als een
nest jonge honden. Schattig, maar wil ik
de ene pakken, dan dringt de andere zich
jaloers op. Ze keffen. En soms bijten ze
gemeen.
Ik ging gisteren bij mijn hoogbejaarde
moeder te rade. 'Verhalen? Over school?
Jij vertelde thuis aan het eind van het eer
ste leerjaar, dat de hoofddocent aardrijks
kunde door een bovenbouwleerling aan
de kapstok was opgehangen.' Inderdaad,
het schoot me weer te binnen. Misschien
niet echt gebeurd, maar daarom niet min
der waar. 'Kijk, een hangklokje!', zou de
dader hebben opgemerkt. Wij begrepen
die scherts. Het slachtoffer was doctoran-
Schoolreisje naar het Gravensteen in Gent, ca. 1962. Achteraan: Gerda Meindertsma, Mieke van de
Griek Hannie de Jong, Greet de Bruijn, Joop de Ridder, leraar; vooraan: Loes Clemminck, Iteke van
der Vugt, Loes van Poelje, Jeanette Visser, Jenny van Rijen, en Marietje Numan
34
