De Grote Verveling en (N)umber
(N)ine
De PH Kroniek zou nog tot eind jaren
zeventig blijven verschijnen. De catacom
ben van het Zuidlandtheater waren voor
Jos de Mul en Paul van der Velde min
stens zo interessant als de schoolkrant.
Paul had tijdens zijn busreizen zinsflar
den genoteerd en die gebombardeerd tot
basistekst voor een toneelstuk waarvoor
al snel een naam gevonden werd De Grote
Verveling. Zij besloten het aan te kaarten
bij de rector en die zag wel wat in het
verband dat zij als middelbare scholieren
met de werkende jeugd wilden leggen en
wel via het eind 1974 opgerichte Jeugd Uit
in Terneuzen (J'UIT).
Jos en Paul werden spontaan lid van
de twintig leden tellende op inspraak, dis
cussie, marxisme en anarchisme drijven
de groep. Werkende jongeren en middel
bare scholieren gingen Terneuzen omto
veren tot een plek met gelijke kansen voor
iedereen. Na een zestal vergaderingen
waren hun kameraden ervan overtuigd
dat hun plan voor 'krities totaaltejater'
invulling gaf aan het streven van J'UIT en
uiteraard zouden alle leden meespelen in
het stuk. Toneelervaring was overbodig
want iedereen kon toch toneelspelen? De
Mul en Van der Velde besloten uit voor
zorg alle teksten van het stuk, evenals het
applaus, op tape te zetten. De creatieve
energie van J'UIT kon zich daama richten
op de aankleding.
Unaniem werd besloten dat het decor
sober moest zijn, de toneelkleding zwart
en de verlichting gedimd. Iedereen besefte
dat De Grote Verveling wel eens echt verve
lend zou kunnen worden. Er werd contact
gezocht met de directeur van de muziek
school, Anton van Prooijen die toevallig
aan een zeer eksperimentele compositie
werkte met elektronische klankeffecten en
gesproken citaten van Mao en Che. De titel
(N)umber (N)ine was een verwijzing naar
de anonymisering van de maatschappij.
De voorstelling op 6 april 1975 werd door
meer dan honderd jongeren en leraren
van het PH bezocht die het 'aandurfden
met zichzelf geconfronteerd te worden'.
Zij hoorden zinsflarden als: 'je bent zo
vroeg zeg omdat die Marokkanen er nog
niet zijn. die werken bij Fieret. Een ander
wil het niet doen. geen een. ik ben er al
eens geweest, ja juist, de boot zal niet
varen, waarom niet? omdat het zo mistig
is. die vaart wel. hé nee hoor. de ruiten zijn
gekleurd, as op de kaarten, de sigaren dan
sen in het doosje, wilde havanna's.'
Deze fragmenten werden door
muziekfragmenten van Pink Floyd en
Grieg omlijst. Hoe meer het toneelstuk
vorderde, hoe meer ze weggedrukt wer
den door een manifest over een nieuwe
communicatieve wereld. Met ongeveer
vijftig aanwezigen die de confrontatie had
den doorstaan werd tot diep in de nacht
gediscussieerd over politiek engagement
en de revolutionaire rol van intellectuelen,
kunstenaars en werkende jongeren.
Dichten in Artikof
Ook de activiteiten op literair gebied van
Paul van der Velde en Jos de Mul werden
door de rector van PH omarmd want als
de cultuur niet hier was dan moest die
maar gehaald worden en dat paste binnen
de traditie van de school. Drie dagen voor
de opvoering van De Grote Verveling zat de
eerste schrijversavond in Artikof er al op.
Artikof lag vlak bij de binnenhaven onder
aan de dijk op de kop van de Noordstraat
tegen Café Belle Vue aangeplakt (beiden
werden in 2013 gesloopt). Piet Blaauw,
een reus van een kerel en Digna zijn
verdienstelijk wandtapijtenbreiende part-
