docenten als studenten niet alles op dezelfde manier
overdragen. Bijvoorbeeld, het kunnen vertellen van
relevante verhalen of geschiedenissen is een krachtige
didactische vorm, maar zowel docenten als studenten
moeten doorgaans leren hoe dat zo effectief mogelijk
te doen. Een ander aspect is bijvoorbeeld het belang
van close reading, dat studenten leren kern- of klas
sieke teksten zodanig nauwkeurig te lezen en te
behandelen dat ze in staat zijn om de portee ervan
te doorgronden. Ten slotte zie je dat als je studenten
vanaf het allereerste begin zelf kennis laat produceren
in de vorm van onderzoek en de resultaten daarvan
naar buiten laat brengen, het de betrokkenheid bij het
onderwijs verhoogt en er zoiets als collectieve pride kan
ontstaan. Studenten worden in dat productieproces
echt uitgedaagd en geprikkeld. Soms onder flinke
druk trouwens. Een student zei eens bij zijn afstude
ren: "I say goodbye to hell, but I loved hell." Het effect
van die druk is namelijk onder meer dat studenten
elkaar gaan helpen, collaborative learning.'
Zorgen onderwijstellingen waar excellent learning in
de praktijk wordt gebracht doorgaans voor voldoende
context om de werkwijze te realiseren?
'Dat is een gevoelig punt. Laat ik het zo zeggen, de
machtsverhoudingen zijn op veel instituten nog hele
maal niet in de haak. Kijk, om een vergelijking met de
militaire wereld te maken, als je docenten ziet als je
special forces, dan moeten zij ook opdrachten aan het
achterland kunnen geven. In de praktijk is dat echter
vaak niet zo. Een voorbeeld. Vlak voor een college
kom ik erachter dat een computer die ik voor mijn
onderwijs nodig heb niet werkt. Ik roep hulp in, maar
de iet-afdeling heeft geen tijd. Ik met stoom uit mijn
oren naar het management gelopen met de bood
schap "als je er niet voor zorgt dat die pc het doet,
dan breek ik de tent af. Reactie van die manager:
"Wie bent u om dat mij op te dragen?" Die houding
is op zijn zachtst gezegd niet erg bevorderlijk voor de
ontwikkeling van excellent onderwijs want daar hoort
dito ondersteuning bij. Als we van mening zijn dat
onderwijs centraal moet staan in onze instellingen,
dan zal je daarmee overeenstemmende cultuur- en
organisatorische veranderingen moeten doorvoeren.
Dat betekent onder meer dat de meeste macht bij de
frontsoldaten, de docenten komt te liggen. Nog een
ander verbeterpunt. In Nederland krijgen studen
ten in college nog te weinig te maken met het grote
belang van kruisbestuiving tussen verschillende disci
plines bij de aanpak van problemen of het doorgron
den van bepaalde verschijnselen. Terwijl, ik baseer me
op een beroemd geleerde, de waarheid toch werkelijk
deze is: "When God created man, he/she did not
think in terms of academic disciplines".'
René Diekstra is initiator en coördinator van het UCR-Harvard
programma 'Excellent Learning through Teaching Excellence'
dat in de week van 23-25 juni 2014 weer in Middelburg wordt
gegeven (aanmelding: summerschool@ucr.nl).
15 Zeeuws Tijdschrift 2014 2-3
