VAN KEUZES EN KANSEN
Roosevelt College Choir
benadrukt en gewaardeerd: muziek als klankrede
(retorica); muziek als middel om de gemoedstoestand
en medische gesteldheid van mensen te beïnvloeden
(theorie der affecten), enzovoort. Exemplarisch is de
mening die de Duitse componist Heinrich Schütz al
in 1640 verwoordde: 'Ut Sol inter planetas, ita Musica
inter Artes liberales in medio radiat', een mening die
hij een jaar later herhaalde, schrijvend dat de muziek
'nicht minder als die Sonne unter den Sieben Pla
neten also auch unter den Sieben freien Kunsten in
deren Mitten hell glanzet und weit leuchtet'. Muziek,
inclusief de praktijk, werd als een schitterende acade
mische discipline beschouwd.
Met de 'Humboldtschen Reformen' werd in het
vroeg negentiende-eeuwse Duitsland de Faculteit van
de Artes Liberales afgebroken en elders op het Euro
pese continent vonden vergelijkbare ontwikkelingen
plaats. Aan het eind van de negentiende eeuw kon de
invloedrijke theoloog Friedrich Spitta de componist
Schütz omschrijven als 'einen klassisch gebildeten
Mann, bei dem sich Kunst und Wissenschaft in sel-
tener Weise im Gleichgewicht befanden' - een even
wicht dat, gedacht vanuit het onderwijssysteem van
Spitta's tijd, inderdaad verre van vanzelfsprekend was
geworden. Sterker: muziek werd in Europa uitsluitend
nog aan nieuwe instellingen (in ons land 'conserva
torium' genaamd) gedoceerd; de 'puur academische'
studie Muziekwetenschap zou pas vele decennia later
aan universiteiten zijn intrede doen.
In tegenstelling tot deze Europese structuur leefde
de muziek als niet-opgesplitste academische discipline
voort binnen het Anglo-Amerikaanse universitaire
bestel van de Liberal Arts. Dit wetende kan het geen
verbazing wekken dat de meest vooraanstaande en
beroemde musicologen en toonkunstenaars die hun
opleiding in de Verenigde Staten genoten of daar
doceerden, beiden aan dezelfde instellingen te vinden
waren. Nadat musici uit Europa al in de jaren dertig
17 Zeeuws Tijdschrift 2014 2-3
