DE LERAAR MAAKT HET VERSCHIL
tekst Paul van der Velde
'Werken aan onderwijskwaliteit, dat is in Zeeland een
deel van onze cultuur. We hebben hier kwalitatief
goed onderwijs en hebben geen of nauwelijks zwakke
scholen. Dat is iets om trots op te zijn. Het is ook een
prachtige plek om als onderwij sinnovator gevestigd
te zijn.' Aan het woord Jan Ennik, directeur van het
RPCZ, het grootste onderwijsadviesbureau in Zeeland
met jarenlange ervaring op het gebied van onder
wijsinnovatie en onderwijsbegeleiding. De organisatie
is als partner van de Zeeuwse scholen dikwijls betrok
ken bij verbetertrajecten en de zorg voor individuele
leerlingen. RPCZ adviseert daarbij op alle niveaus: van
leidsters in kinderdagverblijven tot leraren van basis
school, vo, mbo en hbo en van adviezen binnen de
klas tot meedenken met managers van schoolbesturen.
Excellent onderwijs is een bekend thema voor
het onderwijsadviesbureau. Maar wat is excellent
onderwijs? In de visie van het RPCZ is dat onlosma
kelijk verbonden met een vaardige leraar. Er zijn veel
factoren die het onderwijs beïnvloeden, maar wat uit
onderzoek van de afgelopen twintig jaar duidelijk is
geworden, is dat de leraar hét verschil maakt. Een
vaardige leerkracht die de juiste didactiek en collegiale
samenwerking in zijn vaandel schrijft en kan zorgen
voor een veilig leerklimaat. Dat zorgt uiteindelijk voor
het meeste rendement en voor betere leerprestaties
bij leerlingen. Door als leraar steeds meer ervaring op
te bouwen en constant kritisch te blijven op het eigen
functioneren, kan die uitgroeien tot een excellente
leraar. De rol die RPCZ hierbij voor zichzelf ziet, is
die van ondersteuner en coach in dit groeiproces en
als organisatie die steeds met nieuwe ideeën en strate
gieën komt die leraren inspireren.
Hoge kwaliteit onderwijs volgens
Robert Marzano
Om als leraar excellent onderwijs te kunnen geven,
is het belangrijk dat je weet welke factoren hiervoor
Het onderwijs in Zeeland kenmerkt zich door
innovatie en de wil nog beter te worden. Het
Zeeuws onderwijsadviesbureau RPCZ adviseert
en begeleidt scholen hierbij. Centraal hierbij
staat de vraag: 'Hoe kunnen ze het onderwijs zo
maken dat elk kind zich optimaal kan ontwikke
len?' Het verwezenlijken van excellent onder
wijs is daarbij een duidelijk doel.
bepalend zijn. Of anders gezegd: professionele leraren
moeten weten 'wat werkt' in het onderwijs. Alleen dan
kun je je handelen zo aanpassen dat je leerlingen echt
bereikt en tot hoge prestaties weet te motiveren. Maar
wat werkt? Die vraag staat centraal bij het RPCZ.
Ennik: 'Het is ons vak scholen en docenten te helpen
hun werk goed te doen. Daarvoor is kennis nodig van
wat werkt.'
In 2007 introduceerden RPCZ, Bazalt (voorheen
onderdeel van RPCZ maar nu een zelfstandig opere
rende landelijke organisatie) en het Haags onderwijs
adviesbureau HCO de theorieën van de Amerikaanse
onderwijsspecialist Robert Marzano in Nederland. Een
team onder leiding van Marzano voerde een meta-ana-
lyse uit op onderwijsonderzoek van de afgelopen 35
jaar. Ze onderzochten welke onderwij sveranderingen
op scholen echt effect hadden op de leerprestaties van
leerlingen. Het team kwam met een lijst van factoren
die het onderwijs positief beïnvloeden. Marzano legde
zijn conclusies vast in zijn boek Wat Werkt op School
(Rotterdam: Bazalt Educatieve Uitgaven, 2007). Daar
uit bleek dat elf factoren effect hebben op de kwaliteit
van onderwijs die zich afspelen op school-, leerling
en leraamiveau.
Bij veel van de onderwijstrajecten die het RPCZ
op scholen uitvoert, gebruikt de organisatie de bevin
dingen van Marzano en vertaalt zo wetenschappelijke
46 Zeeuws Tijdschrift 2014 2-3
