CODE D'HONNEUR
Bezie de kinderen niet te klein:
Zij moeten veel verdragen-
eenzonmheid, angsten, groeiens pijn
en, onverhoeds, de slagen.
Bezie de kinderen niet te klein:
Hun eerlijkheid blijft vragen,
of gij niet haast uzelf durft zijn,
Ddn kunt ge 't met Iten wagen.
Laat uw comedie op de gang
-zij weten't ïrners tèch al long!-
Ken in uzelf het kwade.
Heb eerbied voor wat leeft en groeit,
zorg dot ge het niet smet of knoeit
Dan schenk' u God genade.
Ida Gerhardt 1905-1997
Het gedicht 'Code d'honneur' van Ida Gerhardt is aangebracht
op een muur van het Centraal Faciliteitengebouw (lipsius) van
de Leidse Universiteit. Foto: Wim Vreeburg
zijn toegankelijk geschreven in een gewone praatstijl
doorspekt met spottende, ietwat sarcastische opmer
kingen.
Kosten concentreert zich op de volgende onder
werpen: de tekst van het gedicht, wat zegt de dichteres
nu precies, welke woorden kiest zij, waarom juist die
woorden en geen andere; de vorm, de literaire stijl
en dan met name die van het sonnet; 'herkenning'
(om het gedicht 'dichter' bij de leerling te brengen) en
'maatschappij' (om de historische context te verduide
lijken).
Daarna bespreekt hij elk gedicht afzonderlijk, stelt
en beantwoordt vragen over de inhoud, geeft toelich
ting op figuren en thema's afkomstig uit de Bijbel of
de oudheid, maakt opmerkingen over onderwijs vroe
ger en nu - over zaterdag naar school, bijvoorbeeld,
iets wat in een van de gedichten voorkomt geeft
lees- en studieopdrachten, legt af en toe verband met
andere dichters en specifieke gedichten. Over hoe
Kostens benadering in de praktijk uitpakt en wat de
resultaten zijn, zou ik graag eens wat horen. Maar het
is zonder meer al mooi dat er leerlingen van school
gaan met Ida Gerhardt in hun intellectuele bagage.
(Jaap de Moor)
tien gedichten in. Hoe dit soort literatuuronderwijs
kan worden aangepakt, laat Kosten hier overtuigend
zien. Het kan natuurlijk op zo veel manieren - elke
leraar doet het op zijn eigen wijze maar wat Kos
ten hier presenteert, lijkt mij zeer bruikbaar, en niet
alleen voor reformatorische middelbare scholen. Hij
legt veel uit, maar het boek is niet op een irritante uit-
leggerige toon geschreven, het heeft de juiste balans.
Hij vestigt de aandacht op het christelijke element
in Gerhardts gedichten, maar annexeert haar niet als
'christelijk dichteres'.
Onderwerp zijn de veertien sonnetten die Ida
Gerhardt heeft geschreven tijdens haar jaren als lera
res klassieke talen in Kampen. Zij gaan over leraar
schap en dichterschap, over leraar en leerling, en
over het onderwijs aan kinderen als levenstaak. Het
zijn niet haar beste of bekendste gedichten, maar ze
Laatste twee delen Geschiedenis van
Zeeland
Zeeuws Tijdschrift besteedde al veel aandacht
aan de vierdelige Geschiedenis van Zeeland. Een
interview met redacteuren en andere betrok
kenen 'Vier boeken met een visie. Een inte
grale geschiedenis van Zeeland' verscheen in
jaargang 2010 nr. 3/4, 84-87. De delen 1 en 2
werden besproken in 2012 nr. 7/8, 50-53 ('Zee
land' tot 1550 in vier overzichtelijke perioden)
en 2013 nr. 3/4, 47-51 ('De beloften van het
'independente' Zeeland'). Als u dit leest is deel
3 verschenen en staat het vierde en laatste deel
waarschijnlijk op het punt van uitkomen (april
2014). Deze beide laatste delen van het vierluik
worden besproken in de volgende aflevering
van Signalementen.
83 Zeeuws Tijdschrift 2014 2-3
