Wp/fÜgÊMSf UBS
©mm mouww@p
mqjjiE smBsmMBS
tekst Albert Clement
Op 6 januari 1941 hield de Amerikaanse president
Franklin Delano Roosevelt zijn zogenoemde Four
Freedoms-toespraak tijdens de State of the Union.
Het betrof de vier rechten van de mens: 'freedom of
speech and expression', 'freedom of worship', 'free
dom from want' en 'freedom from fear'. In Zeeland
vleit men zich met de gedachte dat de Amerikaanse
presidentenfamilie uit deze contreien afkomstig is -
reden waarom hier in Middelburg, waar elke twee jaar
(de even jaren) Four Freedoms Medals worden uitge
reikt, een Roosevelt Foundation (die deze event orga
niseert), een Roosevelt Study Center en een University
College Roosevelt gevestigd zijn. Ook in de Verenigde
Staten kent men diverse instituten waarin deze fami
lienaam terugkeert, zoals het Franklin and Eleanor
Roosevelt Institute in New York (dat aldaar de twee-
jaarlijke uitreiking van de Four Freedoms Medals - in
de oneven jaren - uitreikt), de Roosevelt University
(die o.a. Albert Schweitzer en Albert Einstein tot haar
Advisory Board members telde), maar ook het aan
UCLA (University of California at Los Angeles) geli
eerde Roosevelt Center, een internationaal academisch
netwerk For the Study of Civil Society and Freemason
ry. Die laatste term zal niemand verbazen aan wie de
achtergronden van Franklin D. Roosevelt bekend zijn.
Het zijn dezelfde achtergronden als degene die we
terugvinden in zijn Four Freedoms speech (zie http:
www.americanrhetoric.com/speeches/fdrthefourfree-
doms.htm), waarin hij spreekt over een morele orde
- een orde die haaks staat op de dictatuur en de ver
schrikkingen van een bom en waarvoor Einstein, die
zich van de Platoonse werkelijkheid bewust was, hem
had gewaarschuwd. Die achtergronden hebben alles
te maken met Roosevelts overtuiging als vrijmetselaar,
voor wie diezelfde principes - met vrijheid bijzonder
hoog in het vaandel - per definitie cruciaal zijn.
Vrijmetselarij
In 1911, zo'n 30 jaar voordat Roosevelt zijn speech
hield, was hij toegetreden tot de Orde. Zijn initiatie
vond plaats op 10 oktober van dat jaar; zijn bevorde
ring tot gezel en verheffing tot meester vonden beide
spoedig daarna plaats (op 14, resp. 28 november 1911),
en wel in de zogeheten Holland Lodge, No. 8 te New
York City (het vroegere Nieuw-Amsterdam). In 1929
- hij was op dat moment governor van New York - ont
ving hij de 32ste graad binnen de Schotse ritus (de
hoogste graad in dit systeem is de 33ste).
Roosevelt was bijzonder actief in een aantal loges
te New York; daarnaast was hij ere-Grootmeester
van Georgia en (vanaf 13 april 1934) van de Order of
DeMolay in het Witte Huis. Zoals in zoveel mafonnie-
ke families gebeurt, droeg hij de fakkel over: in 1935
onderwees hij zijn zonen James, Elliot en Franklin
jr. die allen via verheffing en/of initiatie verbonden
waren met de Architect Lodge, No. 519 te New York,
waarvan hij zelf erelid was. Ook de vroegere president
Theodore Roosevelt was vrijmetselaar, ingewijd in
1901. Beide presidenten maakten als zodanig deel uit
van een (eeuwen)lange traditie, begonnen bij de eer-
23 Zeeuws Tijdschrift 2014 4-3
