Vier vrijheden als basisvoorwaarden voor menselijk
welzijn en een krachtige, duurzame democratie: de
vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van gods
dienst, de vrijwaring van gebrek en de vrijwaring
van angst. Dat was de belangrijkste boodschap van
president Franklin Delano Roosevelt in zijn State of
the Union van 6 januari 1941. De Verenigde Staten
namen toen nog geen deel aan de Tweede Wereldoor
log, maar de strijd vóór deze vrijheden en tégen de
tirannie woedde op dat moment al in volle hevigheid
op verschillende continenten.
Nu zijn we snel geneigd de strijd voor de vier
vrijheden te koppelen aan deze ingrijpende periode
in ons verleden of te associëren met de mensenrech
tensituatie in verre landen. Misschien wordt deze
strijd in sommige van deze landen inderdaad meer
op het scherpst van de snede gevoerd, maar het is
naïef als wij die strijd als een 'ver-van-ons-bed-show'
beschouwen. Ook in Nederland worden wij immers
geconfronteerd met discriminatie, analfabetisme, uit
buiting, armoede en sociaal isolement. Ook hierdoor
worden mensen beperkt in hun vrijheden en in de
ontplooiing van hun talenten en vaardigheden. En
daarmee beperken ze ons allemaal, onze samenleving
en onze economie. Ze blokkeren de toegang tot die
talenten, die we zo hard nodig hebben voor de ontwik
keling van ons land.
Overal ter wereld zetten mensen en organisaties
zich in om de vier vrijheden te beschermen en, zo
nodig, te bevechten. Zij strekken ons tot voorbeeld.
Tijdens de eerste uitreiking van de Four Freedoms
Awards die ik meemaakte, in 2013 in New York, heb
ik indrukwekkende voorbeelden ontmoet. Ameena
Matthews, die zich als dochter van een voormalige
bendeleider en als jonge vrouw en moeder inzet om
te voorkomen dat jongeren in Chicago afdrijven naar
criminaliteit en geweld. Zuster Simone Campbell,
die een geweldig pleidooi hield voor een samenleving
waarin godsdiensten respect hebben voor elkaar. De
Coalitie van Immokalee Arbeiders, die op het terrein
van arbeidsvoorwaarden en Fair Trade een voorbeeld
stelt voor Amerika en de wereld. Ook de verhalen van
de laureaten van dit jaar in Middelburg in deze spe
ciale uitgave inspireren. En die inspiratie kunnen en
moeten wij gebruiken in ons dagelijks leven.
In 2014 vindt voor de zeventiende keer de uitrei
king van de Four Freedoms Awards in Middelburg
plaats. Wij eren dit jaar zes voorvechters van de vier
vrijheden. In het feit dat Zeeland en New York gast
heer zijn voor de uitreiking van de Four Freedoms
Awards schuilt ook een opdracht. Wij hoeven niet
alleen een platform te zijn voor de indrukwekkende
prestaties van de laureaten van de Four Freedoms
Awards. Zij strekken ons tot voorbeeld, maar wij kun
nen ook zelf een voorbeeld zijn.
Dat kan door Zeeland als knooppunt te presen
teren en te versterken in een netwerk waarin good,
practices worden gedeeld als het gaat om aanpak van
discriminatie, analfabetisme, uitbuiting, armoede en
sociaal isolement, maar ook als het bijvoorbeeld gaat
om duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord
ondernemen (vrijwaring van gebrek). Good practices
die kunnen worden gedeeld tussen overheid, bedrijfs
leven, onderwijs en het maatschappelijk middenveld.
We kunnen daarbij gebruikmaken van onze banden
met New York en de kennis en ervaringen die in de
Verenigde Staten op deze terreinen bestaan. Samen
met de zogenoemde Roosevelt Triangle (de Roosevelt
Stichting, het University College Roosevelt en het
Roosevelt Study Centre) in Middelburg en het Fran
klin and Eleanor Roosevelt Institute in New York.
Daarmee helpen wij onder meer om de weg vrij
te maken voor al die talenten en vaardigheden, die
nu door discriminatie, analfabetisme of armoede ver
borgen blijven. Daarmee doen wij de nagedachtenis
van president Franklin Delano Roosevelt echt eer aan,
zoals de laureaten dat ieder jaar in Middelburg en
New York doen.
Han Polman
5 Zeeuws Tijdschrift 2014 4-5
