THE BATTLE OF THE
SCHELDT
Vj||
Slag om de Schelde, die zich in januari met een pers
conferentie in Axel presenteerde.
Bij deze presentatie in het oorlogsmuseum Gdynia
kreeg de nieuwe Stichting meteen het dringende
verzoek toenadering te blijven zoeken tot het Bevrij
dingsmuseum. Die oproep kwam van Hans Sakkers,
bekend periodespecialist en auteur van boeken over
verdedigingslinies en bunkers, en van Rob Koster. In
2009 organiseerde Koster de vorige grote herdenking:
een optocht van militaire voertuigen tussen Bergen op
Zoom en... Nieuwdorp.
De wrevel tussen het Bevrijdingsmuseum en de
verse Stichting Slag om de Schelde was wegens aller
lei grieven en gevoeligheden eind januari al zodanig
opgelopen, dat men sprak van een 'mijnenveld'. Kies
liever voor het belang van Zeeland, betoogden Sakkers
en Koster. Stichtingsvoorzitter Léon DeWitte meldde
dat het Bevrijdingsmuseum op zijn beurt welkom was
bij de Stichting Slag om de Schelde, want het doel
daarvan was een platform te zijn van musea, comités
en ieder die zich bezighoudt met de Tweede Wereld
oorlog. Met als belangrijk oogmerk het afstemmen
van alle activiteiten. Iedereen die daarbij een rol kon
spelen was dus welkom.
Al tien organisaties bleken zich bij de Stichting te
hebben aangesloten (intussen zijn het er elf), onder
meer de oorlogsmusea in Axel, Oostburg en West-
kapelle, en bevrijdingscomités uit Breskens, Vlissin-
gen en Middelburg. Tussen beide 'partijen' staan de
Provincie Zeeland en de Stichting Cultureel Erfgoed
Zeeland (SCEZ), met een coördinerende functie van
alle herdenkingsactiviteiten en informatievoorziening
via de websites bevrijdingzeeland.nl, zeeuwseankers,
nl en het SCEZ-kwartaalblad Zeeuws Erfgoed. 'Er heb
ben eind 2013 en begin dit jaar bijeenkomsten bij
de SCEZ plaatsgevonden, waarbij de ene keer alle
gemeenten waren uitgenodigd en de andere keer alle
herdenkingsorganisaties, musea en dergelijke,' vertelt
Leo Adriaanse (SCEZ). 'Dit met het doel elkaar te
informeren over de eigen plannen en waar mogelijk
af te stemmen. De Slag om de Schelde was één van
de jaarthema's van Zeeuwse Ankers in 2014. De
provincie en/of de SCEZ kunnen echter niet sturend
afstemmen.'
Het gevaar van versnippering door al die partijen en
coördinerende instanties wordt ontkend door Willem
Meijer van het Bevrijdingsmuseum. 'Er is geen sprake
van versnippering, aangezien de provincie Zeeland
het Bevrijdingsmuseum Zeeland heeft aangewezen
als het museum over de Tweede Wereldoorlog in
Zeeland,' zegt hij. 'Vanuit die verantwoordelijkheid
nam het museum ook in samenwerking met andere
partijen, zoals onder andere aangeslotenen bij de
Stichting Slag om de Schelde, de organisatie van
de zeventigjarige herdenkingen op zich en richt het
museum zich op de realisatie van de Liberation Route
Europe in Zeeland onder verantwoordelijkheid van de
Stichting Liberation Route Europe. Met de registratie
van het Bevrijdingsmuseum als officieel erkend lan
delijk museum en onze aansluiting bij de Stichting
Musea en Herinneringscentra 40-45 willen we op een
verantwoorde wijze invulling geven aan deze opdrach
ten en initiatieven.'
De grote herdenkingsdagen in Zeeland op 25
oktober en 1 november met hun plechtigheden en
bevrijdingscolonnes zijn nu achter de rug. Heeft de
aansluiting bij de Stichting Musea en Herinnerings
centra 40-45 intussen al 'bovenprovinciale' vruchten
afgeworpen? 'Jazeker,' aldus Meijer. 'De kennis en
ervaring, en het brede nationale en internationale
netwerk, verenigd binnen de deelnemende musea en
herinneringscentra, zijn van groot belang. Ze wer
pen al hun vruchten af voor de lopende activiteiten
van het museum, alsmede de doorontwikkeling naar
het Bevrijdingspark Zeeland en contacten met de
officiële instanties van voormalig geallieerde landen.
De komende jaren zullen die contacten zowel voor
de feitelijke uitvoering van museale activiteiten, als
voor de realisatie van de Liberation Route Europe en
toekomstige herdenkingen een steeds grotere rol gaan
spelen.' Het doel van de Liberation Route Europe is om
tussen 2014 en 2018 vanaf de Normandische stranden
door heel West-Europa locaties te creëren waar ieder
een zich kan laten voorlichten over de gebeurtenissen
vanaf 6 juni 1944 (D-Day) tot aan de overgave van
Nazi-Duitsland in mei 1945.
Op 22 september werd bekendgemaakt dat het Bevrij
dingsmuseum in Nieuwdorp 1,5 miljoen euro subsi
die krijgt voor de uitbreiding met het Bevrijdingspark
Zeeland. Het geld is geschonken door het Nationaal
Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg. De
realisatie van het Bevrijdingspark kwam hiermee een
forse stap dichterbij. Het park van 3 hectare stelt een
polder voor uit de oorlogsperiode 1939-1945, waarin
de Slag om de Schelde wordt nagebootst. Alle regio's
waar gevechtshandelingen hebben plaatsgevonden
krijgen een plaats in deze polder. In het park komen
ook een tentoonstellingspaviljoen, de unieke nood
kerk uit Ellewoutsdijk en een Stiltebos voor bezin
ning en reflectie. Dit voorjaar is al een baileybrug
geplaatst.
De regionale media, met name Omroep Zeeland
en de PZC, focusten ook sterk op de activiteiten van
het Bevrijdingsmuseum. Omroep Zeeland maakte
diverse radio- en televisieprogramma's en de PZC
publiceerde artikelen en speciale bijlagen. In samen
werking met het Bevrijdingsmuseum richtten omroep
en krant vanaf 1 september een speciale website in
(deslagomdeschelde.nl), waarop de weg van de bevrij
ders van dag tot dag was te volgen, verrijkt met foto's,
video's, geluidsfragmenten, diapresentaties en dag
boekfragmenten. Tien jaar geleden verscheen in dit
tijdschrift een lang geïllustreerd artikel dat de Slag om
de Schelde volgde aan de hand van contemporaine
dagboekfragmenten (ZT 54 (2004) 6-7, pp. 27-47).
Tevens werd in het redactioneel van dat nummer
gepleit voor een mise en valeur van die slag maar niet
met de bedoeling om door te slaan.
OCTOBER-NOVEMBER 1944
mzmmi
DtUttUUIft
8*rt«h or Pefoïfe lorm-v
Uft4«4 Statw f^oe*
OXtt HMWCWJti ROjUDS SHOWN
if
serial
stt
Sxf:f£H
3}
WtXuoj
SOUTH ItttWKi'
flushing
Mo 4 COMMANDO
AND
*9S*«tNF »CE
Mijnenveld
48 Zeeuws Tijdschrift 2014 6-7
'The Battle of the Scheldt, October - November, 1944)' Bron: www.ibiblio.org/hyperwar/UN/Canada/CA
Liberation Route Europe
In staat van permanente herdenking
49 Zeeuws Tijdschrift 2014 6-7
