de Bilt beaamt dat: 'De provincie heeft veel voor ons
gedaan. Ze zagen dat we in een lastig parket zaten
en vroegen daar aandacht voor.' De sector krabbelde
geleidelijk uit een dal. Anno 2014 is de prijsontwikke
ling gunstig en wordt er goed verkocht.
Aan het begin van de vlasketen opereert Limagrain,
een Frans coöperatief bedrijf en wereldspeler op het
terrein van de veredeling, productie en verkoop van
zaaizaden. Het hoofdkantoor voor de Benelux staat
in Rilland, Ton Wouda is er commercieel manager
Akkerbouw en verantwoordelijk voor de wereldwijde
'vermarkting' van Limagrains vlasrassen. 'Ik zit nu wel
aan de saleskant, maar heb net als mijn vader jaren
lang in de (granen) veredeling gezeten. Ik ben dus van
jongs af aan met gewassen opgegroeid en heb in mijn
huidige functie het voordeel dat ik groene vingers heb.
Ilc weet hoe gewassen groeien, ik kan ze op kwaliteit
beoordelen en daardoor onze klanten beter adviseren.'
Corebusiness van Limagrain is plantenveredeling
zodat telers een hogere en stabiele opbrengst kunnen
behalen, terwijl tegelijkertijd de kwaliteit gewaar
borgd blijft. 'We proberen bijvoorbeeld resistentie
voor allerlei ziektes in het ras te bouwen met behulp
van klassieke veredeling.' Tijdens een rondgang door
Limagrain vertelt Wouda hoe hightech de branche is.
Achter de zaden en plantjes schuilt de wereld van bits
en bytes. Wouda: 'Proefveldmachines zijn toegerust
met hightech analyseapparatuur, waardoor we van
verschillende gewassen al bij de oogst bijvoorbeeld de
plantlengte en kwaliteit kunnen meten. De informa
tie over al die in beproeving zijnde potentiële rassen
wordt online verstuurd naar onze database, waarna de
selectie direct lean beginnen.'
Limagrain concentreert zich vooral op vezelvlas dat
vooral voor linnen en garens wordt gebruikt en doet
minder met olievlas dat onder andere in margarine en
verven z'n toepassing vindt. De meeste vlasvezels, zo'n
85 procent, gaan naar China voor kleding. Maar in
toenemende mate is ook India een grootgebruiker van
garens. 'In de hogere kasten is kleding van vlas daar
zeer populair. Ze dragen er graag grote gewaden van
vlas. Die zijn ook nog eens heel luchtig (sneldrogend)
en daarmee heel comfortabel voor gebruik in warme
landen.'
Waarom landen als China en India niet zelf in hun
vlas voorzien? Wouda: 'Dat heeft met maar één ding te
maken: kwaliteit. Met 80.000 hectare in West-Europa,
met Frankrijk als koploper, is de kwaliteit door het
klimaat en de geschikte grond superieur. Nederland en
Zeeland in het bijzonder speelt met z'n 2000 hectare
een relatief kleine, maar wat betreft die kwaliteit een
niet onbelangrijke rol. Daar kan China nooit aan tip
pen.'
De populariteit van vlas is, volgens Wouda, ook
te verklaren uit een aantal andere ontwikkelingen.
'Allereerst is de tijd dat vlas volledig werd verdrongen
door katoen en goedkope synthetische producten defi
nitief voorbij. Die producten zijn niet alleen duurder
geworden, ze roepen vanwege het niet bepaald duur
zame productie- en/of verwerkingsproces ook veel
weerstand op. Vlas is een heel groen gewas is, heeft
weinig bemesting en bestrijdingsmiddelen nodig en
is volledig ecologisch.' Maar ook andere industrieën
'ontdekken' letterlijk de kracht van vlas. 'De vezel is
heel sterk, dun, licht en het allerbelangrijkste: honderd
procent recyclebaar. Dat opent nieuwe markten. Denk
aan automotive, waar vlas verwerkt wordt voor het
versterken van spatborden, maar ook in dashboards en
stoelen zit tegenwoordig vlas.
Linex-directeur Van Dijk onderschrijft het betoog
van Wouda. 'De kwaliteiten van vlas worden maat
schappelijk gezien steeds belangrijker en dat is goed
voor de branche an sich, maar ook voor bedrijven die
producten van vlas fabriceren. Je ziet de vraag uit aller
lei nieuwe sectoren toenemen. Nu de bouw aantrekt,
stijgt bijvoorbeeld de belangstelling voor wandsyste-
men en deuren van vlas en uiteraard daagt dit klimaat
ons weer uit om nieuwe producten te ontwikkelen. Zo
hebben we na veel sleutelen lichte verpakkingsblok-
lcen van vlas op de markt gebracht. En met succes. Uit
Australië kregen we al snel een order voor de levering
van 1,4 miljoen van die blokjes, je begrijpt, dat zet
zoden aan de dijk. Dat product vormt nu 20 procent
van onze omzet.'
'Het leuke en uitdagende van vlas is inderdaad dat
je je op veel verschillende markten kunt bewegen', zegt
Eugenie van de Bilt. 'Wij leveren zaaizaad voor de boe
ren en lijnzaad voor een groeiend arsenaal aan indu
striële producten, denk bijvoorbeeld aan verven. We
doen overigens alsof dat allemaal nieuw is, maar dat
is niet het geval. Rembrandt had al verf op basis van
lijnolie! Wat wel relatief nieuw is, zijn de ontwikkelin
gen in landen als China en India. Je ziet dat ze daar
op allerlei terrein en dus ook met vlas een enorme
Met de klok mee: vlaszaad; vlasveredeling; trekken van vlas in de Zimmermanpolder bij Rilland; vlasvezel; stuken vlas; vlasstengel
Foto's: Limagrain Nederland
10 Zeeuws Tijdschrift 2014 6-7
Klassiek hightech
li Zeeuws Tijdschrift 2014 6-7
