TRADITIE VAN DRIE KERKDIENSTEN
tekst Willem Staat
Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw waren er in
ons land dubbele diensten in de meeste protestantse
kerken. Hetzelfde was het geval in de katholieke,
waarvoor ook de zaterdagavonden werden benut.
Daarna sloeg de secularisatie toe en kwam er de klad
Zeeland herbergt nog altijd tientallen kerken
waarvan de deuren meerdere keren per week open
gaan. dat geldt voor de rooms-katholieke parochies
van Hulst, Goes, Zierikzee, Middelburg en Vlis-
singen. In protestantse hoek hebben de volgende
kerken twee diensten op zondag: Gereformeerde
Gemeenten (32), Gereformeerde Gemeenten in
Nederland (n), Oud Gereformeerde Gemeenten (10),
Hersteld Hervormde Kerk (8), Christelijke Gere
formeerde Kerken (10) en Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt (10). De Protestantse Kerk in Nederland
kent dubbele diensten in 21 gemeenten. Totaal wor
den er in 108 parochies en gemeenten meerdere
diensten per week gehouden. Dat komt neer op iets
meer dan een op de drie van de 310 gemeenten die
in Zeeland functioneren (teldatum mei 2013). De
PKN-gemeente De Ontmoeting in Middelburg houdt
op zondag meerdere diensten omdat het gebouw te
klein is om alle kerkgangers te herbergen.
Zeeland is veruit de koploper bij drie diensten
per zondag. Dat betreft 30 gemeenten, ofwel in bijna
een op de tien kerkelijke gemeenten gaan de leden
op zondag drie keer naar de kerk. De traditie van
drie diensten wordt alleen gehandhaafd door kerken
van de bevindelijke richting zoals vooral de Gerefor
meerde Gemeenten, en in mindere mate door de wat
zwaardere Gereformeerde Gemeenten in Nederland
en de Oud Gereformeerde Gemeenten.
Binnen de Hersteld Hervormde Kerk, die ook
tot de bevindelijke richting wordt gerekend, komt
het verschijnsel in het geheel niet voor. Wel was het
gebruik bij enkele Christelijke Gereformeerde Ker
ken. De laatste was Oud-Vossemeer, waar de derde
dienst in 2008 is afgeschaft. Wanneer de gemeente
een eigen predikant heeft, gaat die meestal twee keer
voor op zondag en is de derde dienst een leesdienst,
38 Zeeuws Tijdschrift 2013 3-4
