r IN ZEELAND SPRINGLEVEND
waarin een preek wordt voorgelezen. Is er geen pre
dikant, dan worden er drie leesdiensten gehouden.
Het kan zijn dat een preek wordt gelezen van een
eigentijdse dominee, maar er worden ook nog altijd
'oudvaders' gelezen. Bijvoorbeeld van Bernardus
Smytegelt (Goes 20 augustus 1665 - Middelburg 6
mei 1739).
Buiten Zeeland komt de derde dienst alleen nog
voor in Rijssen (Overijssel). Daar hebben twee van
de drie plaatselijke Gereformeerde Gemeenten drie
diensten per zondag. In de rest van het land komt
het niet voor, ook niet in de zeer bevindelijke dorpen
als Staphorst en Urk.
In Zeeland komen derde diensten vooral voor op
Zuid-Beveland (12) en Tholen (8 gemeenten). Per
kerkgenootschap gaat het om de volgende gemeenten:
Gereformeerde Gemeenten (19 van de 32 gemeenten):
op Tholen (Poortvliet, Scherpenisse, Sint Annaland
en Tholen), Zuid-Beveland (Borssele, Goes, 's-Gra-
venpolder, Krabbendijke, Kruiningen, Nieuwdorp,
Rilland, Waarde, Wolphaartsdijk en Yerseke), Noord-
Beveland (Kortgene), en op Walcheren (Aagtekerke,
Middelburg-Centrum, Middelburg-Zuid en Westka-
pelle). Oud Gereformeerde Gemeenten (5 van de 10
gemeenten): in Sint Philipsland (twee gemeenten),
Sint-Maartensdijk, Stavenisse en in 's Gravenpolder.
Gereformeerde Gemeenten in Nederland (6 van de n
gemeenten): in Oud-Vossemeer, Sint-Annaland, Goes,
Kruiningen, Arnemuiden en in Terneuzen.
In bijna de helft van bovengenoemde dertig
gemeenten wordt tijdens de erediensten gezongen uit
de i6e-eeuwse psalmberijming van Datheen (zie ook
www.petrusdatheenstichting.nl/). Dat zijn de Gerefor
meerde Gemeenten in Scherpenisse, Sint Annaland,
Borssele en Kruiningen, de Gereformeerde Gemeen
ten in Nederland in Sint Annaland, Goes, Kruiningen,
Arnemuiden en Terneuzen en de Oud Gereformeerde
Gemeenten in Sint Philipsland (2 gemeenten), Sint
Maartensdijk, Stavenisse en 's Gravenpolder.
Willem Staat is PZC-redacteur. Op zijn weblog Monnikenwerk
http://monnikenwerk.pzc.wegenerwordpress.nl besteedt hij
aandacht aan alle levensbeschouwelijke stromingen in Zeeland
Deze (door de redactie geactualiseerde) bijdrage verscheen eer
der op zijn weblog.
39 Zeeuws Tijdschrift 2013 3-4
