Burgeroorlog
De Centraal Afrikaanse Republiek (car) is een voor
malige Franse kolonie die in 1960 onafhankelijk werd.
Het land grenst niet aan de zee en meet meer dan
650.000 verkante kilometer. Het grenst aan Congo
Brazzaville, de Democratische republiek Congo,
Kameroen, Soedan, Zuid-Soedan en Tsjaad. Het is
rijk aan diamten, goud, olie en uranium. Van 1965 tot
z979 werd het land geregeerd door de vileine dictator
Jean-Bédel Bokassa. De meerderheid van de bevolking
is Christelijk (52 procent Protestant en 29 procent
Katholiek) terwijl 15 procent Moslim is. De aartsbis
schop van Bangui, Dieudonné Nzapalainga: 'Vele
jaren leefden Moslims en Christenen in harmonie en
respect voor elkaars geloof. Toen politici de religieuze
gevoeligheden wilden gebruiken om het volk te verde
len, met als doel aan de macht te blijven of die macht
te veroveren, zijn we als een man opgestaan om "nee"
tegen deze oorlog en "ja" tegen vrede te zeggen.'
De burgeroorlog die uitbrak in 2012 werd ver
oorzaakt door milities die vochten om het bezit van
edelmetalen en andere natuurlijke hulpbronnen. Op
het eerste gezicht lijkt het een door religie gedreven
oorlog met gevechten tussen de Moslim Séléka militie
en de Christelijke anti-Balaka militie. De gevechten
veroorzaakten de ontheemding van eenvijfde van de
5 miljoen inwoners tellende bevolking. Ze namen
hun toevlucht tot andere delen van het land of buur
landen. Op 24 maart 2013 werd de president Frangois
Bozizé (een Christen) afgezet en vervangen door de
Civil War
The Central African Republic (car) is a former French
colony that became independent in 1960. It is landlocked
and measures more than 650.000 square kilometers.
It borders on Cameroon, Chad, Congo Brazzaville, the
Democratic Republic of Congo, Sudan and South-Sudan.
It is rich in diamonds, gold, uranium and oil. From
1965 to 1979 it was governed by the infamous dictator
Jean-Bédel Bokassa. The majority of the population is
Christian (52 percent Protestant and 29 percent Catholic)
while 15 percent are Muslims. The Archbishop of Bangui,
Dieudonné Nzapalainga: 'For many years, Muslims and
Christians lived in harmony and respect of each other's
beliefs. When politicians wanted to use the religious
fibres to divide the people, whether to maintain power
or to conquer it, we stood up as if we are a single man
to say "no" to this war and "yes" to peace.'
The civil war that broke out in 2012 was caused by
militias fighting over the possession of precious metals
and other natural resources. On the face of it, it seems to
be a religious war driven by violence between the Muslim
Séléka militia and the Christian anti-Balaka militia. The
fighting caused the displacement of around one fifth
of the total population of 5 million people. They fled to
other parts of the car or neighbouring countries. On
24 March 2013 it led to the overthrow of Frangois Bozizé
(a Christian), who was replaced by Djotodia, the first
Muslim president of the country. It led to widespread
killings of the Christian population by Séléka militia,
especially in Bangui.
16 Zeeuws Tijdschrift 2016 2
eerste Moslim president van het land Djotodia. Als
gevolg daarvan vermoorden Séléka militieleden vele
Christenen, met name in de hoofdstad Bangui.
Het Interfaith Peace Platform
Vanaf het uitbreken van de burgeroorlog hebben de lei
ders van de diverse religieuze groeperingen in de car
duidelijk gemaakt dat de oorlog geen religieus maar
puur een politiek conflict was. Imam Omar Kobine
Layama: 'Dit is gewoon manipulatie door politici.
Wanneer je naar de samenstelling van Séléka kijkt,
realiseer je je dat het geen honderd procent Moslim
militie is. Ook zitten er Moslims bij de leden van de
anti-Balaka militie. Deze rebellen zijn niet gemoti
veerd door godsdienst. Ze doen dingen die door elk
geloof verboden worden. Daarom kun je niet stellen
dat godsdienst de oorzaak van de burgeroorlog is want
die is puur politiek.' De Drie Heiligen, zoals ze betiteld
zijn door een journalist van de Franse krant Le Monde,
hebben in 2012 het Interfaith Peace Platform opgericht
met hulp van cordaid, een Nederlandse Katholieke
ontwikkelingshulporganisatie die gelooft in de drij
vende kracht van solidariteit in het versterken van de
zelfredzaamheid van lokale gemeenschappen.
De macht van het woord
De Drie Heiligen begonnen een campagne waarvan
het mes aan twee kanten sneed. Enerzijds trokken ze
het land door tot in de kleinste uithoeken om religieu
ze tolerantie en samenwerking van de drie godsiensten
uit te dragen. Dominee Nicolas Guérékoyame-
Gbangou: 'Door gebruik te maken van de macht van
het woord, zullen wij als religieuze leiders de geweld
dadige harten ontwapenen om op die manier de moge
lijkheid te scheppen weer in vrede samen te leven in de
Centraal Afrikaanse Republiek.' De Verenigde Naties
namen begin december 2013 het initiatief tot een
vredesmacht die bestond uit soldaten van de naburige
landen en een Franse eenheid die dan wel niet vrede
bracht maar wel tot op zekere hoogte leidde tot een
stabilisering van de situatie.
De Drie Heiligen speelden ook een rol bij de val
van Djotodia op 5 april 2014 en zijn opvolging door
Catherine Sambi-Panza, een Christen. Dit leidde ech-
Illustraties illustrations: TIME, Michael Hoeweler.
The Interfaith Peace Platform
Since the outbreak of the civil war the leaders of the
religious groups in the car have insisted that the war is
not a religious conflict but purely a political one. Imam
Omar Kobine Layama: 'This is purely manipulation by
politicians. When you look at the composition of Séléka,
you realize it is not a one hundred percent Muslim mili
tia. Therefore it is not a Muslim group. It is secular. Also
there are Muslims among the members of the anti-Bala
ka groups. These rebel groups are not motivated by any
religious component. They do things that are forbidden
by all religions. Therefore, you cannot say it is a religion
that caused the rebellion but the cause is purely polit
ical.' The Three Saints, as they were named by a jour
nalist of the French newspaper Le Monde, founded the
Interfaith Peace Platform in 2012 with the help of cor
daid, a Dutch Catholic Development Aid Organisation
that believes in the driving force of solidarity in strength
ening the capacity of local communities.
Using the force of words
The Three Saints started a two-edged campaign. Firstly,
they toured the country, visiting even the tiniest villag
es, propagating the cooperation of the three religions
and pleading for religious tolerance. Pastor Nicolas
Guérékoyame-Gbangou: 'Using the force of words,
we religious leaders will disarm the violent hearts, so
that one day it may again be possible to live together
in peace in the Central African Republic.' The United
Nations also became involved, supplying French forces
17 Zeeuws Tijdschrift 2016 2