Nedko Solakov A Quiz 1998 A Quiz (again) 2012
tekst Frits de Coninck
Als kunst de samenleving reflecteert, dan geldt dat
zeker voor het werk van Nedko Solakov. Met beelden
en verhalen (zijn installaties zijn eigenlijk verhalen,
over de wereld) geeft het werk commentaar op de
systemen waar we deel van uitmaken. Nooit direct en
concreet, Solakov is geen pamflettist die zijn kunst in
dienst stelt van de boodschap. Het is niet zijn ambitie
om de systemen te veranderen. Wel om de mensen een
(beetje) bewustzijn bij te brengen, te laten nadenken,
langs de weg van de verbeelding, van de kunst dus. En
via de mens misschien dan toch iets te veranderen aan
de wereld.
Voor de grote omwenteling in Oost-Europa was het
de denkwereld van het communisme die hij ironisch
ontrafelde. Hij was kenner: hij had deel uitgemaakt
van de Bulgaarse geheime dienst. Daarna verlegde hij
zijn kritische aandacht naar de dubieuze systemen in
de kunstwereld en in onze samenleving. Maar altijd
Os CE fs
rif fl
r it
jLFiT
VAULT 00w
litaks punif.
38 Zeeuws Tijdschrift 2016 3
De prijsuitreiking bij A Quiz (Again) in 2012. V.l.n.r.:
Lex ter Braak (ex-directeur SBKM/Vleeshal), Nedko Solakov,
de twee prijswinnaars, Lorenzo Benedetti (toenmalig
directeur SBKM/Vleeshal)
vanuit de verbeelding en de vrijheid van het denken.
En vooral geestig.
Van Nedko Solakov zijn er twee werken in de
collectie SBKM/Vleeshal. This is me, too uit 1996 is
een geheel van foto's, video's en teksten die de kijker
de wonderlijke wereld van Solakov in voeren. In 1998
maakte hij in de Vleeshal de installatie A Quiz die hij
heeft geschonken aan de collectie. De tekeningen die
erbij horen en die in een vitrine werden getoond, zijn
aangekocht. In 2012 vond een reprise plaats, A Quiz
(Again).
Het is een site-specific installatie, in de meest
letterlijke betekenis van het woord. Ze is niet alleen ge
maakt voor de Vleeshal, de Vleeshal is de enige hoofd
persoon in het werk. Op een groot doek, in de hoek
opgehangen, staat het verhaal te lezen dat uitgangs
punt is voor de installatie. Eigenhandig geschreven
door Solakov. Ook de grafische vorm en het ritme van
zijn teksten doen ertoe. Hij verhaalt over een droom
waarin een van de stenen beelden in de Vleeshal hem
een idee toevertrouwt. Het beeld vraagt zich al lang af
wat de exacte grondpositie is van de sluitstenen van het
gotische gewelfplafond. Geen eenvoudige kwestie. Het
beeld vraagt de kunstenaar dan ook de vraag aan de
bezoekers voor te leggen. Als je vanuit de sluitstenen
in het plafond een loodrechte lijn naar de vloer trekt,
op welke punten kom je dan exact uit? Solakov maakt
er maar meteen een quiz van, met als hoofdprijs: 5 kilo
van het beste vlees van de beste slager van Middelburg,
en een jaar gratis toegang tot de Vleeshal. En Solakov
voegt er als bonus nog vier werken op papier van hem
aan toe. En die zijn helemaal op z'n Solakovs: vier die
ren die een mens eten, in plaats van omgekeerd.
Natuurlijk is A Quiz een werk met een knipoog.
Solakov ironiseert de moderne gewoonte om van alles
een event te maken. Ook beeldende kunst ontsnapt er
niet aan amusement te worden. Niet kijken, zwijgen
en nadenken, maar eerst en vooral beleven, daar gaat
het om. En dus worden mensen, en niet alleen maar
kinderen, door musea gejaagd met vragen en op
drachten. Een quiz dus, dacht Solakov, met een heuse
prijs. Ter geruststelling, de installatie is meer dan een
spelletje.
A Quiz gaat ook over kijken. Ons oog is gewend
om, in het geval van de Vleeshal, naar de gotische
architectuur te kijken, naar de beelden, de nissen, de
vloer. We zijn ook gewend om naar de kunst te kijken,
de Vleeshal is tenslotte ook een expositieruimte. Maar
dat er naast die oude vorm en die huidige functie ook
nog zoiets is als een abstracte ruimte, dat vraagt een
andere manier van kijkenen zien. Zoekend naar
de punten op de plavuizen vloer waar de sluitstenen
zich loodrecht boven bevinden, tasten onze ogen de
ruimte af, kijken, meten, positioneren. Van boven naar
beneden, van links naar rechts. Zo ontvouwt zich in
onze perceptie een andere ruimte waarvan we onont
koombaar deel uitmaken. Gewoon omdat we er zijn.
Die meetkundige ruimte—beter gezegd: de ervaring
daarvan—kleurt alles wat we daar zien, kunst bijvoor
beeld.
Het prachtige schietlood dat daar doodstil hangt,
als de installatie daadwerkelijk de Vleeshal in beslag
neemt, de numerieke reeks langs de wand, het alfabet
dwars op de vloer: allemaal hulpmiddelen, coördinaten
eigenlijk, nodig voor een precieze plaatsbepaling. Iets
wat kunst eigenlijk altijd doet. Ook als er geen prijs
mee valt te winnen.
39 Zeeuws Tijdschrift 2016 3
