SIGNALEMENTEN
82
Brouwers, Ruud (red.). Architectuur in Neder
land; Jaarboek. 1990. Nederlands Architectuurin
stituut, Rotterdam, 1991.
Al een aantal jaren geeft het Nederlands Architec
tuurinstituut ieder jaar in een prachtig verzorgde
en rijk geïllustreerde uitgave een overzicht van
belangrijke en opmerkelijke gebouwen die het
jaar daarvóór in Nederland tot stand kwamen.
Behalve een bespreking van die gebouwen (dit
jaar 24) bevat het jaarboek enkele boeiende be
schouwende artikelen over tendensen in de he
dendaagse architectuur, zoals de opkomst van
grote gebouwen.
In het laatste jaarboek is een in Zeeland ge
bouwd woningcomplex opgenomen: de nieuw
bouw op het Maïsbaai-terrein in Middelburg, een
ontwerp van het architectenduo Lucien Lafour en
Rikkert Wijk. Momenteel verrijst de tweede fase
van die nieuwbouw. Vooral aan de vormgeving
en de detaillering van de gebouwen en hun situ
ering ten opzichte van elkaar en in hun omge
ving wordt aandacht geschonken. Men noemt de
keus voor middelhoogbouw "een wezenlijke ver
andering" ten opzichte van de gebruikelijke ge
sloten bouwblokken of de tot in de jaren tachtig
overheersende strokenbouw. Het Maïsbaai-com-
plex wordt besproken in combinatie met een
complex langs de Kostverlorenvaart in Amster
dam, dat door dezelfde architecten is ontworpen,
die overigens ook de woonwijk hebben ontwor
pen welke wellicht in de plaats komt van het
Amsterdamse Olympisch Stadion.
GvdH
Boschma, Cornelis, en Perot, Jacques. Antoine-Ig-
nace Melting 1763-1831)reizend kunstenaar.
Uniepers, Abcoude, 1991.
In zijn volle glorie prijkt het Middelburgs stadhuis
op de omslag van dit met tal van afbeeldingen
gelardeerde boek. Het stadhuis werd in 1812 te
zanten met een deel van de Markt getekend door
de Lotharingse kunstenaar Antoine-Ignace Mel-
ling, tijdens een reis door de gebieden die twee
jaar voordien bij het Franse keizerrijk waren ge
voegd. Deze 'Voyage pittoresque aux Pays du
Nord', door Boschma, oud-directeur van het Fries
Museum, beschreven, vormt de kern van dit
boek. Melling begon zijn reis in Zeeuwsch-Vlaan
deren. Daar beeldde hij bewoners uit de omstre
ken van Hulst af en de tuin van - vermoedelijk -
het huis Te Zande bij Kloosterzande. In Vlissin-
gen maakte hij met potlood topografische schet
sen van het dok en cle rede. Behalve een gezicht
op de Markt en het stadhuis, tekende Melling in
Middelburg vanaf de oliemolen bij het Molenwa
ter een fraai overzicht van de hele stad. Deze
stadsgezichten bevinden zich thans in het Rijks
prentenkabinet. De tekening van het Middel
burgse stadhuis werkte Melling uit tot een met
gouache gehoogde aquarel (Parijs, Musée Mar
mottan). Hierop geeft hij ook het marktleven
weer, met onder meer figuren in klederdracht. De
Lotharingse kunstenaar beeldde ook zichzelf en
zijn dochter af.
Via Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Utrecht,
Arnhem. Leeuwarden en Groningen, waar hij al
lemaal nauwgezette tekeningen van maakte,
beëindigde Melling uiteindelijk zijn reis in Ham
burg en Lübeck, dat toen korte tijd ook deel uit
maakte van Frankrijk.
Met citaten uit contemporaine reisbeschrijvin
gen wordt het relaas van Mellings tocht verlucht.
Zijn tekeningen worden uitgebreid topografisch
geduid. Vooral aan de detaillering van zijn werk
lijkt Melling zijn belang te ontlenen.
GvdH
Bol, Laurens J. Aart Schouman; Ingenious Painter
and DraughtsmanDavaco, Doornspijk, 1991.
De Dordtse kunstenaar Aart Schouman (1710-
1792) maakte behalve veel aquarellen vooral be
schilderde wandbespanningen en schoorsteen
stukken. In de jaren rond 1750 verbleef hij
veelvuldig in Middelburg. Hoewel, zoals Bol aan
geeft, in die tijd in de Zeeuwse hoofdstad nogal
wat schilders actief waren, was hun niveau bij
zonder matig. Schouman was een van degenen
die in het hierdoor ontstane gat sprongen. Hij
maakte onder meer schilderingen voor cle salon
van het huis van burgemeester Schorer aan de
Dam en portretten van verscheidene Zeeuwse
notabelen. In de jaren die volgden schilderde de
Dordtenaar voorts drie grote regentenstukken.
Enkele Middelburgse huizen bevatten nog steeds
decoraties van Schouman. Tijdens zijn reizen naar
en in de provincie maakte hij bovendien geregeld
tekeningen en aquarellen van topografische aard,
waarvan meerdere zich in de collectie van het
Rijksarchief in Zeeland bevinden. Opvallend is
het interieur van een drukkerij (in het Dordrechts
Museum), die Bol op basis van een wel enigszins
onduidelijk VOC-logo als Middelburgs identifi
ceert. Het wat brave en nogal rommelige boek,
dat gebaseerd is op een reeks artikelen in het
tijdschrift Tableaubevat vooral beschrijvingen
van Schoumans werk, dat Bol per genre en mate
riaalgebruik bespreekt. Een handzame oeuvre-ca-
talogus zal men evenwel tevergeefs zoeken,
evenals een breder kader waarbinnen Schouman
geplaatst had kunnen worden.
GvdH