134
RECIFE
keus hadden te blijven of te vertrekken. Voor de
meesten van hen was dit geen moeilijke beslis
sing. De Zeeuwse kapers werden betrokken bij
de repatriëring van hun landgenoten. Vele kolo
nisten kozen voor terugkeer naar het vaderland,
terwijl anderen naar de koloniën in het Caribisch
gebied werden overgebracht. Zo brachten de ka
pers de kolonisten met hun schamele 'hebben en
houwen' naar de Antillen of naar elders. Omdat
hun passagiers niet meer over geld beschikten,
werd als loon de helft van de opbrengst van de
nog in hun bezit zijnde slaven in rekening ge
bracht.
Fort De Bruyn en het fort Frederik Hendrik wa
ren de voornaamste verdedigingswerken in en
net buiten de stad. Na 350 jaar staan ze er nog en
ze zijn fraai gerestaureerd. In beide forten is een
museum ondergebracht en er worden voorwer
pen getoond die herinneren aan de strijd tegen
de Hollanders en de Zeeuwen. De kanonslopen
op het fort De Bruyn zijn nog altijd dreigend
landwaarts gericht; vandaar kwam immers het
Portugese gevaar.
De Zeeuwse kapers, hoewel verdreven uit hun
'kapersnest', hebben nog lang onder de vlag van
de Middelburgse directie de Portugese suikervlo-
ten bedreigd.
Afb. 3: Fort De Bruyn
in Recife, Brazilië. De
kanonslopen op het
fort zijn nog altijd land
waarts gericht; daar
kwam het Portugese
gevaar vandaan.
Foto: D. Roos.
Noten
1. Er bestond ook een ongekuiste versie van deze com
merciële leus, namelijk: 'schijt in de handel, als er buyt te
halen is' (Van Hoboken, blz. 70, Boxer, blz. 242).
2. Van Hoboken las in de notulen van de Hooge Raad van
Brazilië over het bestaan van deze 'Conditiën'. (RAZ, Ar
chief Staten van Zeeland, inv.-nr. d.d. 6-12-46, 2117-2118
III, Provisionele Conditiën voor de commissievaarders op
de kust van Brazilië). Omdat het hier ging over voorwaar
den die waren vastgelegd in een reglement waaraan de ka
pers zich dienden te houden, had Van Hoboken kunnen
besluiten zijn onderzoek tot de Zeeuwse archieven uit te
breiden. Later vond J.H. Kluiver ten behoeve van de
Duitse historicus Franz Binder in het RAZ dit reglement
van de 'Brasilse Directie'; zie Binder, Die Zeelandiscbe Ka-
perfahrt, blz. 77.
3. Van Hoboken, Witte de Withblz. 69.
Literatuur
Binder. F.: 'Die Zeelandische Kaperfahrt, 1654-1662'. in:
Archief KZGW, 1976, 40-92.
Boxer, C.R.: De Nederlanders in Brazilië 1624-1654. Al
phen aan de Rijn 1977.
Hoboken, W.J. van: Witte de With in Brazilië, 1648-1649,
werken uitgegeven door de Commissie voor Zeegeschie
denis. Amsterdam 1955.
Laet, Johannus de: Iaerlyck Verhael van de Verrichtinghen
der Geoctroyeerde West Indische Compagnie. Leiden 164-t.
Uitgave S.P. l'Honoré Naber en J.C.M. Warnsinck, 4 deler
('s-Gravenhage 1931-1937).
