HET WERKEND TREKPAARD 129 ten: het contact met de aarde, het geluid èn de stilte van paarden en werktuigen, werktuigen en aarde, menner en paarden. Het lopen, kilometers lang, op en neer over het veld, bijna meditatief, maar altijd alert. De kwaliteit van het werk en het gedrag en de conditie van de paarden werden steeds in het oog gehouden. De beheersing van die machtige dieren, die de menner in kracht ver uit overtreffen, maar toch zo gewillig zijn om die kracht in te zetten voor hun bazen. Af en toe een praatje met een voorbijganger, mensen die be wonderend bleven staan, maar meestal werd er gewoon doorgewerkt. Het ging vooral om dat ritme, de sfeer, de geluiden, datgene dat ons raakt wanneer we de paarden aan het werk zien. Pas in de montage zal blijken of de film die ele menten heeft weten vast te leggen waaruit die sfeer spreekt. Wat in deze manier van filmen etnografisch kan worden genoemd, is de weergave van de rode draad, de vertelling van de gebeurtenissen zelf. Niet alleen de esthetiek van de dieren of de symbolische filmtaal werden als criteria voor de opnames gebruikt. Het gaat erom dat de kijker via het beeld de logica van het werk leert begrij pen en ook begrip krijgt voor het werken van de mensen zelf. Tijdens het werk werden daarom vragen gesteld over technieken, tuigage en werk tuigen, de zogenaamde 'werkende kennis' waar van elke handeling een uitdrukking is. Ook wer den terloops onder het werk uitspraken gedaan over aard en karakter van de paarden, de voor waarden voor het goed werken met een paard en eigenschappen en uiterlijk van een goed werk paard. Tijdens het draaien van de filmopnames werden hierover dan weer vragen gesteld en werden de antwoorden opgenomen. Een ander belangrijk thema was het fokken van trekpaarden. De cyclus van het dekken van de merries door de hengst, de geboorten van de veulens en de nazorg hield iedereen in het voor jaar bezig. Tijdens het filmen hadden we het ge luk dat we de geboorte van een veulen konden vastleggen. Bij Mol moest een merrie een keizer snee ondergaan en ook dat kon worden vastge legd. De merrie heeft het niet gehaald, het hengstveulen wel. De trekpaardhouder houdt al leen de merrieveulens, hengstenveulens worden na het spenen verkocht. De positie van de heng sten wordt duidelijk tijdens de hengstenkeuring die elk voorjaar wordt gehouden. Bij Paauwe moest een merrie worden afgemaakt, dat moch ten we - met trillende knieën - vastleggen. Door de reacties van de trekpaardhouders op deze ge beurtenissen werd duidelijk wat de paarden voor hen betekenen. Ook kwam hierbij de zorg voor de dieren steeds weer naar voren. Wat de aan de trekpaarden gerelateerde sociale evenementen betreft, waren er het ringrijden te paard en met sjezen. Doordat Adri Verhage - die Afb. 4: Adri Verhage. De ring wordt afgegeven aan de ring lopen Foto: M. Postma. bij Ab Paauwe werkt en daar ook zijn paarden heeft staan - aan het ringrijden meedeed, kon deze mooie sport in relatie met het bedrijf van Paauwe worden vastgelegd. Met het tonen van kostuums en oude gebruiken, alsook met een ge sprek met de vader van Adri Verhage, die paar denknecht is geweest, werd een beeld van het verleden van deze sport gegeven. Tijdens regionale en nationale keuringen ont moeten trekpaardhouders elkaar en bewonderen zij de nieuwe veulens. Iedere fokker streeft er naar om een kampioenveulen of -merrie voort te brengen. De contacten met andere trekpaardhou ders in Zeeland en in de rest van het land en met het Stamboek worden tijdens de keuringen ver sterkt. Het gegoochel tijdens deze bijeenkomsten met namen van beroemde hengsten en merries, af komstig van beroemde stallen, kon ik lange tijd niet volgen. Aanvankelijk interesseerde mij dit ook niet zo, tot ik besefte dat dit nu de kennis is waar het in de fokwereld allemaal om draait. Be langrijke stamlijnen en fokresultaten, maten en kleuren, karakter en gang van de paarden, daar gaat het om. Dit werd goed duidelijk toen

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 1992 | | pagina 7