DR. JOOS VERSCHUERE REYNVAAN, 'FRERE A TALENT' 147 Albert Clement Op vrijdag 16 oktober 1992 zal de Vlissingse vrijmetselaarsloge 'L'Astre de l'Orient' een begin maken met de viering van het feit, dat zij tweehonderd jaar geleden door zeventien in die stad wonende vrij metselaren werd opgericht. In het kader van een expositie en een concert te Vlissingen zal hierbij onder meer aandacht worden geschonken aan Joos Verschuere Reynvaan in zijn hoedanigheid van muziek geleerde en componist. Deze markante persoonlijkheid was namelijk lid van de Vlissingse vrijmetse laarsloge. Wanneer men zich van zijn bijzondere verdienste op het gebied van de muziek en de geringe bekendheid daarvan in Zeeland rekeningschap geeftlijkt het jubileum een goede aanleiding om in Zeeland enige aandacht aan deze Zeeuwse magistraat, musicus en metselaar te schenken. De Zeeuw Joos[t] Verschuere Reynvaan (Middel burg 1739 - Vlissingen 1809) lijkt te behoren tot de profeten die in eigen land weinig worden geëerd. In de Zeeuwse Encyclopedie is een arti kel over hem opvallend afwezig, en onder velen is zijn culturele belang nauwelijks bekend'. In zijn eigen tijd wist men de kwaliteiten van deze rechtsgeleerde echter wel te waarderen. Levensloop Verschuere Reynvaan werd op 11 september 1739 te Middelburg geboren als zoon van Joos[t] Ver schuere Reynvaan en Apollonia Catharina van Pantegem2. Onder de leden van het geslacht Reynvaan bevonden zich predikanten en welge stelde burgers. De achttiende-eeuwse familie kende een eigen wapen, met als helmteken de reine vaan (drie takjes), dat ook op de titelpagina van Reynvaans CL Psalmen voorkomt! Net als zijn vader en enkele van zijn broers voerde Joos ook de familienaam van zijn grootmoeder, Maria Verschuere4. Het huis waar hij zijn jeugd door bracht - vermoedelijk tevens zijn geboortehuis - bestaat nog: het is het pand 'Niet altijd Somer' aan de Nieuwstraat 27. Enkele huizen daar van daan had vroeger een leidende figuur uit het Zeeuwse muziekleven gewoond: Pieter Bustijn (t 1729). Diens zoon Pieter Bustijn jr. woonde er vervolgens tot zijn dood in 1756! De families Bustijn en Reynvaan moeten elkaar dus persoon lek hebben gekend. De jonge Verschuere Reynvaan promoveerde in 1765 te Harderwijk tot doctor in de rechten op een dissertatie met de titel De privilegiis studio- sorum nee non scientiarum doctorum (Hardero- ;ci 1765). Naar huidige maatstaven is de omvang van deze studie zeer bescheiden, maar voor de tijd van Reynvaan niet ongebruikelijk: het werk telt nog geen veertien bladzijden tekst en een bladzijde met Annexd'. Tijdens zijn jeugd had Verschuere Reynvaan ook muzikaal onderricht ontvangen. Een van zijn leermeesters was de destijds bekende Middel burgse violist/cellist I. Gerzony, waarover Zee- lands Chronyk-Almanach ons de volgende infor matie geeft: 'Omstreeks van de Jaaren 1750 tot 1753, kweekte den toenmaaligen Kappel Meester Graff met behulp van den als toen niet min be- kwaamen en ervaaren, Musicus Gerzonyde Lust tot de Muzyk alhier niet weinig aan'! Zijn andere leraar was Benjamin Bouchart (f 1763), opvolger van Pieter Bustijn en voorganger van Willem Lootens als organist/klokkenist van de Nieuwe Kerk en de Lange Jan te Middelburg". Daarnaast moet Reynvaan vele composities en theoretische geschriften van tal van musici, waaronder Johann Sebastian Bach (1685-1750) en Johann Mattheson (1681-1764), hebben bestudeerd. Afb. 1: Familiewapen van Reynvaan in de achttiende eeuw. Tussen 1765 en 1769 was hem de opvoeding van de zonen van Van Citters toevertrouwd. Ver moedelijk in 1769 huwde Joos zijn volle nicht Maria Johanna Reynvaan (1749-1784); uit dit hu-

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 1992 | | pagina 29