16
EEN SCHILDER IN ZEELANi
tisch bevredigend resultaat.
In het hele werk, vooral in de stillevens, wordt
gezocht naar een balans tussen abstractie en her
kenbaarheid. Gedurende alle werkzame jaren
blijft het werk tussen deze beide polen schomme
len. In de laatste periode wordt de neiging tot ab
stractie sterker, waardoor ook de scheiding tussen
portret, stilleven en puur abstracte compositie
vervaagt. De structuur wordt daarbij ook onvaster
en aarzelender, er klinkt een tragisch gevoel van
onzekerheid en verbrokkeling in door. Maar ook
in die laatste jaren ontstaan soms nog hechte stil
levens, die geheel teruggrijpen naar het oor
spronkelijke uitgangspunt.
Tekeningen
Jammer genoeg is één van de interessantste as
pecten van Van der Spoels werk altijd sterk on
derbelicht gebleven, namelijk zijn tekeningen. Ze
werden ook maar zelden geëxposeerd. Naast het
werk aan stillevens en figuur heeft Van der Spoel
altijd veel vrij getekend, ook landschap, een
thema dat in zijn schilderijen nauwelijks voor
komt. Zijn landschapstekeningen zijn meestal
zeer spontane penseelschetsen in sepia, die zijn
bewondering voor de Japanse en Chinese teken
kunst verraden. Het mooist zijn echter de kleine
schetsen van één of meer figuren, een naakt, en
kele mensen in gesprek, een snel getekend por
tret, in pen of penseel, meestal gewassen. Zij ge
tuigen van een scherp observatievermogen en
zijn klassiek en tijdloos in de beste zin van het
woord. De vergelijking met Rembrandts teken
kunst lijkt gewaagd, maar inderdaad, daar doen
ze aan denken. In dit verband moet het contact
met Ro Mogendorff, die in Amsterdam zijn buur
vrouw was en van wie hij een prachtig portretje
maakte, een inspiratiebron zijn geweest.
Uit het bovenstaande blijkt wel de positie die
Van der Spoel in het Nederlandse kunstleven in
nam: geen baanbreker en vernieuwer, maar een
Afb. 2: Vrouwenfiguur,
gouache.
