HERINNERDE RAMP
5
ten dat de boel kon omslaan en ze dan onder
zouden gaan. Dan waren ze verdronken. En een
ander kwam wel op de dijk en overleefde het.
Allemaal mensen die in wezen achter het leven
gekeken hebben - en daar toch weer in terugge
keerd zijn.'
Het denken over 1953 beweegt zich in het
rampgebied in de woordenreeks water, verdriet,
bijna verdrinken, redding en veiligheid. Nationaal
zou de reeks vermoedelijk anders luiden: Neder
landse identiteit, wederopbouw, beheersbaarheid
van de natuur, technologische vernieuwing. Het
is een reeks waarin persoonlijk leed en nog
steeds bestaande angst nog altijd van minieme
betekenis zijn.
Tot nu toe zijn de slachtoffers van de ramp
soms op 4 mei 'mee-herdacht', een datum die
daarvoor niet bestemd is. Dat is niet bevredigend;
de doden werden iedere dag gemist, maar hun
verdrinkingsdood is anders dan de dood door
oorlogsgeweld. Er is alle reden voor een eigen
herdenking. Tot slot: ik hoop dat de naamloze
kruisen op de verstilde kerkhoven, de anonieme
graven een op schrift gestelde geschiedenis heb
ben gekregen. En ik mag alleen herpen dat een
boek waarvoor zoveel pijnlijke herinneringen zijn
opgehaald, zal helpen bij de verwerking van een
verleden dat voor velen nooit echt voorbij zal
gaan.
Met dank aan het Nederlands Fotoarchief voor het ter be
schikking stellen van de foto's van Ed van Wijk (1917-
1992). F.d van Wijk maakte de foto's voor de Haagse krant
Het Vaderland.
Afb. 3: Het water ver
nielde ook binnen de
huisraad en bedekte al
les met een laag mod
der. Foto: Ed van
Wijk/Nederlands Fotoar
chief nfa.
