FAIR ISLE EN SHETLAND OP EEN PANORAMA VAN WALCHEREN
51
Ad Beenhakker
De Shetland-eilanden zijn de laatste tijd herhaaldelijk in het nieuws geweest. Begin april is in Middel
burg de tentoonstelling 'In naam van Oranje' geopend, waarop het fraaie panorama van Walcheren
van Anthoon van den Wijngaerde te zien is. Maar weinigen weten dat op deze kaart Zeeland en de
Shetland-eilanden in eikaars verlengde liggen.
'Verder noordelijk vindt men een groots en vorm
loos land, dat zich uitstrekt tot het eind van het
vasteland en ten slotte uitloopt in een soort wig.
Deze verre kust werd in onze tijd voor het eerst
gerond door een Romeinse vloot, die hiermee
bewees dat Brittannië een eiland is. Tegelijk ont
dekte en onderwierp deze vloot de Orkaden, een
tot dusverre onbekende eilandengroep. Onze
mannen ontwaarden ook Thule, maar gingen niet
verder; hun orders eindigden hier en de winter
was op komst. Maar zij rapporteerden dat de zee
lui en zwaar was voor de riemen en zelfs bij
harde wind niet rees zoals elders'.
Zo verhaalt Tacitus omstreeks het jaar 80 van
de verovering van Groot-Brittannië door de Ro
meinen. Ook de Orkaden werden nog bezet,
maar verder heeft de Romeinse invloed nooit ge
reikt. Toch lag er blijkbaar nog land in het noor
den, dat met 'Thule' werd aangeduid en vanaf de
Orkaden zichtbaar was. Dit Thule is waarschijn
lijk het eilandje Fair Isle geweest, dat inderdaad
vanaf North Ronaldsay, het noordelijkste eiland
van de Orkaden, kan worden gezien. Vanaf Fair
Isle is dan de zuidpunt van Shetland weer zicht
baar. Al deze eilanden waren dan ook al in pre
historische tijden ontdekt en bewoond, in tegen
stelling tot de Faer Oer en IJsland, die geheel in
de open oceaan liggen en dan ook pas in histori
sche tijd door Ierse monniken werden ontdekt
die zich op open zee waagden.
Pair Isle en het panorama
Fair Isle is een rotsachtig eiland van ongeveer vijf
kilometer lang en hoogstens twee kilometer
breed, dat eenzaam in de Atlantische Oceaan ligt.
Bij helder weer zijn de noordpunt van de Orka
den en de zuidpunt van Shetland nog juist te on
derscheiden. Het eiland heeft een zacht maar
stormachtig klimaat en bomen ontbreken er ge
heel. Er wonen ongeveer vijftig mensen van Shet-
landse oorsprong, die zich voornamelijk bezig
houden met schapenteelt, vanouds de
voornaamste bestaansbron. De naam Fair Isle is
afgeleid van het Noorse far schaap) en bete
kent dus schapeneiland. De tussen Shetland en
Afb. 1: Foto van Fair Isle, gezien vanuit het zuiden. In het oosten ligt de schapenrots, in het westen Malcom's Flead.
