HONDERD VIJFTIG JAAR ZUIDELIIKE LANDBOUWMAATSCHAPPIJ - EEN INTERVIEW 91 Jan Zwemer Per 1 januari 1994 vindt de integratievan de Zuidelijke Landbouwmaatschappij en de Gelderse Land- bouwmaatschappij en Utrechtse Landbouwmaatschappij plaats, en komt de nieuwe organisatie Z.M.O. Zu id-Midden-Oost j tot stand. Enkele jaren later zal de werkelijke fusie volgende tussenstap wordt ge daan om formeel-juridische redenen. De opheffing van de Z.L.M. betekent het einde van een traditie van belangenbehartiging ten behoeve van de Zeeuwse boerenstand en het Zeeuwse platteland door een eigen organisatie. Juist in 1993 bestond de Z.L.M., tot de fusie met de Noordbrabantse Maatschappij van Landbouw in 1969 de Zeeuwse Landbouwmaatschappij geheten, honderdvijftig jaar. Jan Zwemer inter viewde algemeen secretaris van de Zuidelijke LandbouwmaatschappijJOggel (1947) over deze histori sche stap. Mijnheer Oggel, hoe is het tot een fusie geko men? De directe aanleiding was de enorme beweging in de land- en tuinbouw, de problematiek van het milieu en de overschotten. Een paar jaar gele den dachten we: we zijn nu nog sterk en gezond, ook financieel. Binnen vijf a tien jaar verwachten we een versnelde afvloeiing van bedrijven, en wat er nog meer gaat gebeuren weet je niet. Je kunt beter vanuit een sterke positie naar partners zoeken, dan afwachten tot je niet meer kunt of moet inleveren, dan wel je moet overleveren aan een ander. Eenheid van organisatie is trouwens traditioneel een ideaal van ons geweest. Blijkbaar zijn deze dingen ook een maatschappelijk ver schijnsel. Je ziet overal fusies om je heen. Als het overigens met deze versnelling zo doorgaat - 125 jaar Z.L.M., 25 jaar Zuidelijke - zitten we over vijf jaar weer ergens anders. Dat sluit ik niet uit! Hoe komen de regionale belangen dan nog aan bod? De Z.L.M. had toch altijd als deel van haar taak de behartiging van de belangen van de Zeeuwse plattelandsbevolking? In het Groene Boek - zo noemen we ons fusiebe- sluit - staat die taak uitdrukkelijk vermeld als 'de ontwikkeling van het platteland'. Zuiver en alleen een boerenvakbond zijn, past niet in de traditie van de Z.L.M. en niet in onze huidige opvatting. Dat heeft te maken met onze visie op de land bouw als een geïntegreerd onderdeel van de maatschappij. Dat willen we naar onze leden toe, maar ook naar de maatschappij toe, heel duide lijk blijven onderstrepen. Binnen de kaders van de Z.M.O. zullen we de taakstelling van de ontwikkeling van het platte land waar moeten maken. Dat zal misschien in de ene provincie beter gaan dan in de andere. In Zeeland zijn we heel diep geworteld en er blijft hier een kantoor. In Brabant is de Noordbra bantse Christelijke Boerenbond (N.C.B.) dè orga nisatie, en daar komen wij veel minder aan maatschappelijke taken toe. In Gelderland ligt het weer anders. De Gelderse is een grote landbouw organisatie, maar slechts ongeveer de helft van de boeren is lid. En dat teiwijl in Zeeland van de tien boeren er zeven bij de Z.L.M. zitten, één bij de rooms-katholieke Noordbrabantse Christelijke Boerenbond (N.C.B.), één bij de Christelijke Boe ren- en Tuindersbond (C.B.T.B.) en er één onge organiseerd is. Over contacten met Vlaanderen is wel gespro ken, maar op dit moment is fusie niet reëel. In december vorig jaar hadden we een soort con gres in Axel van de Belgische Boerenbond en een aantal kringen van de Z.L.M., en dan merk je dat de wil om meer samen te doen er wel dege lijk is. Dat gebeurt ook, maar gemakkelijk is het niet. De cultuur in België is ook nogal verschil lend van de onze; de N.C.B. heeft veel hechtere contacten met de Belgische Boerenbond dan wij. Sinds de industriële revolutie is de landbouw enigszins ondergewaardeerd ten opzichte van an dere sectoren, mede omdat de levensbehoeften ten behoeve van de industrie goedkoop moesten zijn. In Zeeland is de status van de boerenstand na 1945 ook gedaald. Dat is inderdaad een belangrijk punt. Kees Cy- souw heeft zojuist samen met Wirn Riemens een gedenkboek over honderdvijftig jaar Z.L.M. vol tooid, Werken aan Morgen, dat speciaal op de Z.L.M. in haar maatschappelijke context is ge richt. Die context heeft de Z.L.M. altijd belangrijk gevonden, en de bestaande gedenkboeken beste den daar niet zo veel aandacht aan, met uitzon dering van Van nabij en verre (van G.A. de Kok). Cysouw komt tot de uitspraak dat de landbouw eigenlijk nog tot na 1945 in Zeeland de geves-

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 1993 | | pagina 13