58 VOGELBEHANGSELS namenten en het gelijkwaardige nachtelijke land schapje boven de deuren de pendant blijkt te vormen van een aan Meertens toegeschreven ont werp in de collectie van de Zelandia Illustrate (zie afbeelding 10)36. Volgens de catalogus var 1905 bevond zich destijds in het huis aan dt noordzijde van de Dam (N No 13, thans huis nummer 57) nog 'een kamer naar dit ontwerp ge schilderd'37. Afb. 7; A. Meertens, ontfüierp voor een behangselpaneel mei voorwerpen die verwijzen naar Mercuriuspen en penseel in grijs; blad 251 x 123 mm, voorstelling '190 x 75 mm. Rijksprentenkabinet Amsterdam, inv.-nr 1913:145. ten), fantasierijkere versies met draperieën en kleine voorstellingen (zoals schilderijtjes en gro tesken), tot wanden met architectonische elemen ten zoals pilasters, halfzuilen, beelden en nissen33. Mede door de grijze tinten waarin deze tekenin gen zijn uitgevoerd lijken het bijna architectuur- ontwerpen (zie afbeelding 9). De weinig con structieve benadering leidt er evenwel toe dat zij slechts in tweedimensionale vorm, dus als schil derkunst, gedacht kunnen worden. Voor derge lijke decoratieschilderingen zal het kostbare lin nen niet zo snel als ondergrond in aanmerking zijn gekomen. Eerder zullen deze tekeningen op goedkopere materialen zoals wasdoek, grove tex tielsoorten en papier zijn aangebracht. Het is niet uitgesloten dat zij direct op het kalk van de wan den werden geschilderd. In de jaren zeventig kwamen namelijk achter het behang van Huis Duinbeek in Oostkapelle eenvoudige, op kalk geschilderde muurschilderingen te voorschijn die een in klassicistische stijl uitgevoerde betimme ring moesten voorstellen34. Niet alleen in compo sitie, maar ook - en vooral - in details, zoals de metopen, tandlijsten en paillettenranden die on deraan de lege panelen zijn toegepast, vertonen deze schilderingen overigens veel verwantschap met de wandontwerpen in het Rijksprentenkabi net. De maataanduiding in Middelburgse voeten op één van de decoratieontwerpen wijst in elk geval in de richting van een Zeeuwse herkomst35. Meer reden om de tekeningen als werk van Meertens te beschouwen biedt het wandontwerp dat tvegens de toepassing van exact dezelfde or- Afb. 6: A. Meertens, ontwerp voor een wanddecoratie (pen in bruin, penseel in grijs, 157 x 146 mm); rechtsonder ge merkt en gedateerd 1780. Rijksprentenkabinet Amsterdam, inv.-nr. 1913:120.

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 1994 | | pagina 16