ijl 1 pf ïiï m '!\Mf ONWEER EN BELEVING 71 der hoofdstoffen, welken tot de duuring der voordteeling op onzen aardbodem volstrekt noodzaakelijk zijn'. Bovendien deed het weer lichten veel ongedierte sterven10. Maar als God louter goed was en het onweer alleen maar nuttig, dan hoefden mensen - en ze ker kinderen - niet meer bang te zijn. In de laat ste decennia van de achttiende eeuw en aan het begin van de negentiende eeuw werd door heel verscheidene auteurs in binnen- en buitenland steeds op dit aambeeld gehamerd. In een alma nak uit 1804 werd bij voorbeeld aldus getracht de jeugd gerust te stellen: 'Vreest dan nooit, o Jeugd! voor het onweder, maar dankt 'er God voor, om dat zonder dat verschijnzel het op aarde nooit zou kunnen regenen, en dus de menschen en de beesten van honger zouden moeten sterven'". De bekende predikant J.F. Martinet (1729-1795). lid Afb. 1: Opstand, boven deel in doorsnee en af beelding van de Abdij toren te Middelburg, waarin op 1 augustus 1712 de bliksem in sloeg. Gewassen teke ning, zonder naam, zon der jaar (ca 1800). Zei. 111. II. nr. 579. 4 rUl van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschap pen, liet zich in vergelijkbare bewoordingen uit, maar richtte zich tot de ouders. Bij opkomend onweer moesten zij met hun kinderen naar bui ten gaan en door hun kalme onderricht als van zelf de angst bij hun kinderen wegnemen, wij zend op het nut van dit natuurverschijnsel en op de majesteit Gods die daarin geopenbaard werd. Ook dienden ouders hun kinderen te leren 'welke dankbaarheid de Mensch schuldig is aan eenen zo magtigen, wijzen en goeden God'12. Een derde auteur, een anonieme Duitser wiens werk weldra in het Nederlands werd vertaald, richtte zich niet tot ouders of kinderen, maar tot de 'ge mene' man. Eenvoudige mensen lieten zich zijns inziens maar al te vaak door een bijgelovige angst voor onweer leiden13. Onweer was een na tuurkundig verschijnsel en geen teken van Gods ||U V 11 i '1Tffj A4 ÜffiHffi'.:2IF K:' nk J Ml - l! - iJjI'lll K

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 1994 | | pagina 29