160
GEMEENTEWAPENS
Afb. 2: Heille: in zilver een
schuinbalk van blauw; over
alles heen een golvende
dwarsbalk van zilver. Schore
en Vlake: in zwart drie ke
pers van zilver, in het
schildhoofd een barensteel
met drie hangers van rood.
wapen heeft gevoerd.
De meeste Zeeuwse gemeentewapens die in
1817 werden bevestigd of verleend voldeden aan
de voornaamste regels van de heraldiek. Zij to
nen eenvoudige, duidelijke voorstellingen waarin
een goede afwisseling van kleuren (rood, blauw,
zwart en groen) en metalen (goud en zilver) in
acht is genomen. Uitzonderingen zijn er altijd. In
de wapens van Aagtekerke en Sint Maartensdijk
komen twee metalen op elkaar voor, hetgeen de
duidelijkheid niet bevordert. Dit kan ook worden
gezegd van de wapens van Clinge en Zierikzee,
waar twee kleuren op elkaar voorkomen. Waren
in 1815 de wapenkleuren niet bekend, dan paste
men doorgaans de Rijkskleuren (goud op blauw)
toe. Dit is in Zeeland dank zij het bestaan van
oude bronnen weinig gebeurd. We zien dit ver
schijnsel wel in de onheraldische wapens van
Boschkapelle, Overslag en Westdorpe. De wa
pens van de beide gemeenten Serooskerke zijn
helaas identiek (beide gouden hondekoppen op
blauw). Een blik in de Cronyk van Smallegange
had veel problemen kunnen voorkomen. De een
voud van de Zeeuwse wapens blijkt uit het feit.
dat in 1830 van de 103 wapens er 89 een onver
deeld veld hadden. Slechts enkele wapens waren
gedeeld, doorsneden of gevierendeeld. Deze zo
genaamde samengestelde schilden treft men in
Zeeland vooral bij de oude stadswapens aan
(Axel, Brouwershaven, Goes). Het samenvoegen
van gemeenten heeft vaak mede een samenvoe
ging van wapens tot gevolg, waardoor het wa
penbeeld er niet duidelijker op wordt. Dit ver
schijnsel deed zich het eerst voor in Rilland-Bath.
Het wapen van die gemeente is dan ook als een
voorloper van de latere ontwikkeling te beschou-
Afb. 3: Oost- en West-Sou
burg: gedeeld van zwart en
goud met een dubbele burcht
gedeeld van goud en rood.
Vogelwaarde: in goud vier
kievitten van natuurlijke
kleur, naast elkaar geplaatst
op een verhoogde grasgrond
van groen.
wen.
Bekende Zeeuwse streekfiguren zijn de blauwe
schuinbalk van het Vrije van Sluis in West-
Zeeuws-Vlaanderen, de ingehoekt-gedeelde (of
gegeerde?) wapens op Duiveland en de gesp. Het
wapen van de graven van Holland en Zeeland uit
het Henegouwense Huis (met twee zwarte en
twee rode leeuwen) is in Zeeland populair. Op
merkelijk is daarbij, dat zowel in Brouwershaven
als in Tholen de rode leeuw de eerste positie in
neemt. Golvende dwarsbalken zijn in Zeeland na
tuurlijk goed verklaarbaar. Toch komen ze niet
Afb. 4: Aagtekerke: in zilver het borst
beeld van de Heilige Agatha van goud.
Zierikzee: in rood een leeuw van zwart.
