10 BRITSE ETSER viW- M Alb. 2: 'Zaancl Creek', ets van Arthur Briscoe, 1924. Particuliere collectie. hebbers. De bankier Albert Ochs (hij was van Duitse afkomst) kocht het Schotse huis 'Het Lam metje' in 1896 en vanaf die tijd vonden vele kun stenaars er een gastvrij onthaal. Zijn dochter Alma Frances Oakes zette deze traditie voort tot 1939, en wij mogen aannemen dat ook bij haar de Britse kunstenaars hartelijk welkom waren. Wij hebben getracht een zo volledig mogelijk overzicht van Zeeuws werk van Britse grafici te presenteren. Dat is nog niet zo gemakkelijk, om dat het Zeeuwse motief niet altijd direct uit de ti tel van het werk blijkt, en zelfs waar dat wel zo is, blijken er fouten te zijn gemaakt. Etsen ont staan immers slechts zelden ter plaatse; meestal worden ze pas achteraf in het atelier vervaardigd naar op reis gemaakte schetsen, en soms is de kunstenaar de juiste locatie dan vergeten. De et sen geven de situatie ook dikwijls in spiegelbeeld weer; slechts als cle kunstenaar er duidelijk op uit was om een topografisch correct beeld te geven nam hij de moeite om op de etsplaat de spiegel beeldige situatie te tekenen. Bij het etsen naar een oudere schets veroorloofde de kunstenaar zich ook allerlei kleine vrijheden. In een aantal gevallen kon echter het onderwerp als Zeeuws worden herkend, omdat het gebaseerd was op geannoteerde schetsen. Omdat nog lang niet alle grafische oeuvres zijn gecatalogiseerd, zullen er ongetwijfeld nog prenten aan de lijst kunnen worden toegevoegd. De kunstenaars die Zeeland bezochten, be hoorden vrijwel allemaal tot de realistische en im pressionistische traditie. Hun werk was geenszins vernieuwend, maar vaak wel sfeervol en tech nisch op hoog peil. De enige uitzondering was Wadsworth. Zijn prent hebben we dan ook af zonderlijk aan het eind van dit artikel geplaatst. In het volgende overzicht worden de Britse gra fici die in Zeeland hebben gewerkt in volgorde van anciënniteit behandeld. De kunstenaars en hun werk De oudst bekende prent met een Zeeuws onder werp is een ets van Colonel Robert Charles Gofl (1837-1922). Hij was een officier die in 1878 ont slag uit dienst nam om zich als vrij kunstenaar te vestigen; hij bleef zich echter - typisch Engels - kolonel noemen. Hij maakte veel topografische etsen in Engeland en Italië, maar omstreeks 1890 ook een ets getiteld 'Buiten Middelburg'. Het is een gezicht op de stad uit het zuiden langs het kanaal. Het motief is met de nodige vrijheid be handeld: van het jaagpad heeft de kunstenaar een brede drukke weg gemaakt. Het is zijn enig bekende Nederlandse prent. Waarschijnlijk in 1898 bracht Charles John Watson (1846-1927) een bezoek aan Veere. Hij was een traditionele schilder en etser van land schappen en stadsgezichten. Behalve in zijn ge boortestreek Norfolk werkte hij vooral in Frank rijk en Italië, maar hij bezocht Nederland reeds in 1889. In 1899 maakte hij drie etsen van Veere. 'The Oyke, Veere, Holland' ('Oyke' zal wel 'Dijk' moeten zijn) is een gezicht op de kanaaldijk met een (waarschijnlijk gefantaseerde) molen. 'Sunday in Veere, Holland' geeft een gezicht op de haven met de stadhuistoren, 'Nieuwe Zorg, Port of Veere, Holland' laat de oude werf en de Camp- veerse Toren in spiegelbeeld zien. 'Nieuwe Zorg' is waarschijnlijk de naam van de afgebeelde hoogaars. De stadhuistoren van Veere verwerkte Watson ook nog in een geëtste nieuwjaarswens voor het jaar 1899. De grote stroom van Britse kunstenaars naar Nederland komt pas na de Eerste Wereldoorlog op gang. Vooral in de jaren twintig zien we gere geld Britse etsers door Zeeland trekken. De be langrijkste van hen was ongetwijfeld Arthur John Trevor Briscoe (1873-1943). Hij was het prototype van de mariene kunstenaar, net zoveel zeeman

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 1995 | | pagina 12