ARCHEOLOGICA ZELANDICA SPAANSE KRUIKEN UIT DE COLLECTIE VAN HET ZEEUWS GENOOTSCHAP Horine M.A. Noorlander 29 1 'reemde heersers en handelscontacten hebben door de eeuwen heen veel gebruiksvoorwerpen naar onze streken gebracht. Sommige zaken waren fraai of bijzonder en bleven bewaard en bekend. Andere voorwerpen werden weggegooid en vergeten. Een goed voorbeeld van het laatste zijn de Spaanse kna ken, waarvan het Genootschap er een aantal bezit. toe men gekomen is tot een juiste datering Over herkomst en datering van de Spaanse krui ken bestond aan het eind van de negentiende eeuw grote onduidelijkheid en onzekerheid. In 1870 werden een paar kruiken aangeboden aan het Provinciaal Museum van Drenthe, waar zij aan de Romeinen werden toegeschreven. Er is t ok wel verondersteld, dat het prehistorische ur en waren. Het waren grove kruiken van rood aardewerk met een vuilwitte sliblaag en een bolle mderkant. Algemene kenmerken waren: zij wa ren op een draaischijf vervaardigd en ongegla zuurd, het aardewerk was roodbruin met een witte sliblaag, de onderkant was bol en oren ont braken. Toen de archeoloog Renaud bij de restauratie an het kasteel Dussen (in de jaren veertig) op :en knuppeldam die blootgelegd werd in de slot gracht de resten van een soortgelijke kruik vond, ting hij de datering nader onderzoeken. Uit an- Afb. 1: Reproduktie van een schilderij van Pieter de Bloot (1601-1658). De kruik zaat aan de voet van het at, half verscholen achter een steelpannetje. dere bronnen was bekend, dat de Spanjaarden deze dam aangelegd hadden bij de belegering van het kasteel in 1573. Ook bleken zich in een museum in Brugge dergelijke kruiken te bevin den. Die waren gevonden bij de Spaanse schan sen in Nieuwpoort. Het alom bekende jaartal 1Ó00 hoort hierbij. Renaud concludeerde, dat de kruiken prima waterkruiken voor de soldaten ge weest moeten zijn. Door de bolronde of soms spits toelopende onderkant konden ze goed in de aarde ingegraven worden en de witte sliblaag bevorderde het koel houden van de inhoud. Te vens vond Renaud een afbeelding van een schil derij van Pieter de Bloot (1601-1685), waarop zo'n kruik te zien is (zie afbeelding 1). Uiteinde lijk kwam men erachter dat de kruiken in Anda- lusië vervaardigd waren voor de export van olijf olie en olijven (vooral naar Midden-Amerika), en in het binnenland van Spanje als waterkruiken in gebruik waren geweest. Een zekere Goggin maakte aan de hand van Midden-Amerikaanse

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 1995 | | pagina 35