.SIMON LANDSMAN
135
Afb. 1: Het gezin Lands
man omstreeks 1895:
vier jongens en een
meisje; van links naar
rechts: Willem (6 okto
ber 1889), Pieter Lands
man, Floris (28 decem
ber 1885), Willemina (3
november 1891), Corne
lia Landsman-van Halm,
Cornelis (8 november
1890) en Simon (4 april
1888).
Simon Landsman werd op 4 april 1888 geboren
in het pand Coosje Buskenstraat N2 in Vlissingen.
Het huis stond links van de school van zijn vader
en is in 1935 gesloopt (zie afbeelding 2). Thuis
stond een harmonium met twee manualen en pe
daal (zie afbeelding 3) en als kind kreeg hij or
gellessen van Anton Pieter Varel (1 juli 1865 - 10
juni 1933) in de St. Jacobskerk. Varel, uit een be
kende muzikale Middelburgse familie, werd in
1894 organist van de Grote- of St. Jacobskerk in
Vlissingen en woonde als muziekleraar aan de
Glacisstraat 51. Als veertienjarige was Landsman
al zo ver gevorderd, dat hij er een sport van
maakte plaatselijke organisten speelbeurten af te
snoepen.
Simon volgde de H.B.S. in Middelburg en zal
zich daarna bekwaamd hebben in het boekhou
den. In 1912 vestigde hij zich namelijk als procu
ratiehouder. Als SiLa recenseert hij muziekuitvoe
ringen voor de Vlissingscbe Courant.
Kort na 1912 wordt Simon Landsman (zie af
beelding 4) in adresboeken van Vlissingen ver
meld als kassier/firmant van de bank De Koster
Co. Samen met zijn vriend Ko Jurry blies hij een
oude firma nieuw leven in. De Koster Co ad
verteerde met 'effecten, alle bankzaken, Lips klui-
sinrichting' en hield ook zitdagen in Axel en Ter-
neuzen. De bank was gevestigd op het adres
Wilhelminastraat 19 en vanaf 1915 woonde
Landsman boven de bank. Hij voerde op dat
adres ook het secretariaat en de redactie van het
Ringblad van den Verbondsring 'Walcherenvan
de christelijke jongelingsvereenigingen
Na in januari 1930 nog het honderdjarig be
staan gevierd te hebben, werd de Fa. De Koster
Co in september 1931 als gevolg van de econo
mische crisis failliet verklaard. Landsman was er
toen al vier jaar weg. Het pand van de bank be
staat nog als woonhuis Wilhelminastraat 65-67.
Links van De Koster Co in de Wilhelminastraat,
op de hoek van de Nieuwstraat, waar nu een na
oorlogs flatgebouw staat, stond sinds 1861 de
Nieuwe Kerk van de Nederlands Hervormde Ge
meente. Op het orgel, in 1906 gebouwd door de
Fa. Van Dam uit Leeuwarden (zie afbeelding 5),
speelde eerst A.J. Vervenne, een lood- en zink-
werker, en later W. Schmidt, een meester-zeilma-
ker. Op 16 oktober 1917 berichtte de Vlissingscbe
Courant-, 'Tot organist van de Nieuwe Kerk alhier
is benoemd de heer S. Landsman'. Kerkgangers
uit die periode vertelden dat de bankier Lands
man prachtig' kon spelen. De Vlissingse orga
nist Simon van der Meer 1908), die nog bijna
wekelijks werk van Landsman speelt, herinnert
zich dat hij als jongen vol bewondering aan de
kerkdeur naar het 'bekwame' orgelspel van
Landsman luisterde. Hij zei: 'ik hoopte dan dat
Landsman een loflied speelde, want als kind
hield ik vooral van luide orgelmuziek'. Volgens
Van der Meer speelde Landsman 'heel wat beter'
dan zijn voorgangers. Toch werd W. Schmidt op
nieuw organist van de Nieuwe Kerk. Door een
veroordeling voor een kwestie naar aanleiding
van zijn homosexuele geaardheid werd Simon
Landsman in september 1927 gedwongen uit Vlis
singen te vertrekken. Zijn vader was toen al bijna
twee jaar overleden en zijn moeder, met wie Si
mon altijd een sterke band heeft gehad, woonde
al een jaar in bij het gezin van haar zoon Cornelis
in Den Haag.
Een schuchter geworden Simon woonde toen
