SIMON LANDSMAN
139
Afb. 5: Het Van Dam-or-
gel in de Nieuwe Kerk
te Vlissingen. Na de
sloop van de kerk in
1953 is het orgel door
bouwer Flentrop uit
Zaandam in 1958 aange
past en met een nieuwe
kas in de Vlissingse Jo-
hanneskerk aan de Bon-
edijkestraat geplaatst.
De Johanneskerk wordt
in het najaar van 1995
verkocht. De organisten
Jan Jongepier en Bram
Beekman onderzoeken
de mogelijkheid om het
Van Dam-orgel in oude
staat als tweede orgel in
de Sint Jacobskerk te
plaatsen.
Nederlands beroemdste organist in de jaren
dertig, Jan Zwart (1877-1937), heeft het Andante
Religioso wel voor de radio gespeeld. Zwart ver
zorgde in die tijd wekelijks op maandagmiddag
een anderhalf uur durende orgelbespeling voor
de NCRV. Het meditatieve Andante Religioso is ei
genlijk altijd de bekendste compositie van Simon
Landsman geweest. Het is een sterke melodie,
die gemakkelijk in het gehoor ligt (zie noot 3).
Maar ook het Andante voor A.J. Feij (als 'orgel
spel na de preek' opgenomen in Alsbach 5633),
het Andante 'Berusting'', de Melodie in A, de
Pastorale en het Intermezzo in E zijn composities
die kenmerkend zijn voor de componeerstijl van
Landsman. Zijn Scherzo maakt op mij een rom
melige indruk en lijkt op een krampachtig ge
vecht met de vorm.
Het is duidelijk dat Simon Landsman in Feike
Asma, oud-leerling van Jan Zwart, een goede
vriend en bewonderaar vond. En Landsman was
op zijn beurt een groot bewonderaar van Asma,
die regelmatig werk van hem speelde. In juni
1951 schreef Landsman na een radio-uitzending:
'Juist Feike even gehoord. Ik was gebrand op Be
veel gerust Uw wegen. Dat is toch rijpe zielsmu
ziek en gaat niet verloren, omdat het tevens een
preek is
Al kort na de oorlog speelde Landsman zijn
muziek voor aan Asma, op diens orgel in de Lut
herse Kerk in Den Haag. 'Maar man, geef het
toch uit, je maakt er duizenden gelukkig mee!',
zou Asma toen gezegd hebben.
Toen Feike Asma in 1959 voor het eerst naar
Canada en de Verenigde Staten afreisde om er
tweeëndertig concerten te verzorgen, vermeldde
zijn programma als nummer 7: Andante 'Berus
ting'van Simon Landsman. 'Hij speelt het wel op
dertig concerten. Het is stik erg!', schreef Lands
man aan vrienden. In november schreef Feike
zelf aan de componist: 'Je bent met je Andante
'Berustinginmiddels beroemd in Canada en
Amerika. Overal vragen ze me, waar deze noten
verkrijgbaar zijn. Succes enorm!!' (zie noot 4).
Feike Asma speelde het Andante vanuit de St.
Paul's Cathedral in Toronto (een orgel met 120
stemmen) ook op de Canadese radio. Ook dit
'wereldberoemde' Andante dateerde al uit de
Vlissingse periode van Simon. De muziekafdeling
